က်န္းမာေအာင္ဘယ္လိုစားမလဲ (၃)

      ေသြးလႊတ္ေၾကာေတြ အဆီေတြနဲ႔ပိတ္ၿပီး မာေက်ာလာတာကို (Hardening of the arteries or Atherosclerosis) လို႔ေခၚပါတယ္။ ဥပမာျပရမယ္ဆိုရင္ ပလပ္စတစ္ေရပိုက္လိုင္းမ်ား အသံုးျပဳတာ ၾကာလာတဲ့အခါ အညစ္အေၾကးေတြနဲ႔ အေပါက္က်ဥ္းလာတာ၊  အသစ္တုန္းကလို ေပ်ာ့ေပ်ာ့ေျပာင္းေျပာင္း မရွိေတာ့ပဲ မာေက်ာလာတာနဲ႔ တူပါတယ္။

      ေရအား မ်ားလာတဲ့အခါမွာ ပိုက္အသစ္တံုးကလို ခံနိုင္စြမ္းမရွိေတာ့ပဲ နံရံေတြေပါက္ကုန္တာလိုပဲ ႏွလံုးက အားနဲ႔ညွစ္လိုက္တဲ့ ေသြးေတြေၾကာင့္ ငယ္ငယ္တံုးကလို မဟုတ္ေတာ့ပဲ ေသြးလႊတ္ ေၾကာ္ေတြ ေပါက္ၿပီး ေသြးေတြဥေဏွာက္ထဲ ထြက္ကုန္တာကို ေလသင္တုန္း ျဖတ္တယ္ (stroke) လို႔ေခၚတာပါ။ ေသြးေတြ အမ်ားႀကီးထြက္ကုန္ရင္ ခ်က္ခ်င္း ေသဆံုးနိုင္သလို  ေသြး ထြက္တာနည္းေပမဲ့ ဥေဏွာက္ တစ္ျခမ္းကို ဖိမိရင္ေတာ့ ကိုယ္တစ္ခ်မ္း ေသတာ။ ဖိမိတဲ့ ဥေဏွာက္ရဲ့ေနရာေပၚ မူတည္ၿပီး စကား မေျပာ နိုင္တာ၊ မ်က္စိေၾကာင္ေတာင္ ကန္းသြားတာ၊ စသည္မ်ား ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။

     ႏွလံုးကိုေသြးေပးတဲ့ ေသြးေၾကာေတြ ေပါက္ရင္ေတာ့ ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ေသနိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ခႏၶာရဲ့ ဘယ္ေသြးလႊတ္ေၾကာမွာမဆို ျဖစ္နိုင္ေပမဲ့ ဥေဏွာက္နဲ႔ႏွလံုးက ကိုယ္ခႏၶာအတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္တဲ့ (Vital organs) အဂၤါေတြျဖစ္လို႔ ဒီအဂၤါေတြက ေသြးေၾကာေတြ ေပါက္ရင္ ေသဆံုးျခင္းနဲ႔ ဆိုး၀ါးေသာ အေျခအေနမ်ား ျဖစ္ေစပါတယ္။

        ေသြးေၾကာေတြ မေပါက္ပဲ အေပါက္က်ဥ္းေနတဲ့ ေသြးေၾကာေတြမွာ စီးဆင္းေနတဲ့ေသြးေတြ အသြားေႏွးသြားတာေၾကာင့္ အေရးႀကီးတဲ့ အဂၤါေတြဆီ ေသြးအေရာက္နည္း နိုင္ပါ တယ္။ ေသြးသြားတာ ေႏွးရင္ ေသြးေၾကာထဲမွာ ေသြးေတြခဲ နိုင္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ ေသြးခဲေတြ ျပဳတ္ၿပီး ကိုယ္ခႏၶာရဲ့ အျခားအဂၤါေတြ၊ ဥပမာ၊ အဆုတ္၊ ႏွလံုး၊ ဥေဏွာက္ စသည္မွာ သြားပိတ္ တာမ်ိဳးလည္း ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ (Embolism)ေသြးေၾကာေတြမွာ အညစ္အေၾကးအေနနဲ႔ ေသြးေၾကာေတြကို မာေစပိတ္ေစတာက ေသြးထဲမွာရွိတဲ့ အဆီဓါတ္ေၾကာင့္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ အဆီဓါတ္မ်ားတဲ့ သူမ်ားမွာ ဒီေရာဂါေတြ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။

အဆီဓါတ္ကို သံုးမ်ိဳး ခြဲနိုင္ပါတယ္။
၁။ေကာင္းေသာအဆီ (good fat) ၊
၂။ဆိုးေသာအဆီ (bad fat) နဲ႔
၃။အႏၱရာယ္ႀကီးေသာ (worse fat) တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ဆိုးေသာအဆီနဲ႔ အႏၱရာယ္ရွိေသာ အဆီေတြက ေသြးလႊတ္ေၾကာေတြကို မာေစ ပိတ္ေစ ပါတယ္။
ဆိုးတဲ့အဆီေတြက တိရစၦာန္ေတြကရတဲ့ အဆီေတြျဖစ္ပါတယ္။ တိရစၦာန္ထြက္  အစားအစာေတြက ေစ်းႀကီးတာမို႔ ဒီေရာဂါက ခ်မ္းသာတဲ့သူေတြ၊ ခ်မ္းသာတဲ့ နိုင္ငံေတြမွာအျဖစ္မ်ားပါတယ္။ သူေဌးနာလို႔ ေတာင္ေခၚပါတယ္။  ဒီအဆီေတြက ေအးရင္ခဲပါတယ္။ အံုးဆီ(coconut oild) နဲ႔ စားအံုးဆီ (palm fruit oil) ေတြက အပင္က ရေပမယ့္ခဲပါတယ္။ သူတို႔က ခၽြင္းခ်က္ အေနနဲ႔ (bad fat) ထဲမွာ ပါ ပါတယ္။

    ေကာင္းေသာအဆီ (good fat) က အဆီပိတ္ေရာဂါ မျဖစ္ေစ ပါဘူး။ သူတို႔ကို ငါးနဲ႔ ငွက္ (ၾကက္၊ဘဲ) တို႔ကရတဲ့ အဆီ၊ ဥပမာ၊ omega-3 fatty acid။ အေစ့အဆံမ်ားမွ အဆီမ်ား၊ ဟင္းရြက္ဆီ (vegetable oil) ဥပမာ ေနၾကာဆီ၊ သံလြင္ဆီ (Olive oil)၊ ႏွမ္းဆီ၊ ပဲဆီ တို႔ျဖစ္ ပါတယ္။

  အႏၱရာယ္ ႀကီးေသာ (worse fat ) ဆိုတာက ဆီကို ေက်ာ္ေလွာ္တဲ့ အခါထြက္လာတဲ့ ဟိုက္ဒရိုကာဘြန္ (hydrocarbon) ေတြေၾကာင့္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေၾကာ္ေလွာ္တဲ့ အစားအစာေတြ ဥပမာ အားလူးေၾကာ္၊ အေၾကာစံု၊ (Kentucky fried chiken) ၾကက္ေၾကာ္ စသည္တို႔ပါပဲ။

    ဆီကို ထပ္ခါထပ္ခါေၾကာ္ရင္္ ဟိုက္ဒရိုကာဘြန္ေတြ ပိုထြက္ပါတယ္။ အစားအစာေတြကို ပလပ္စတစ္အိပ္၊ ဘူးစသည့္ ပလပ္စတစ္ ပစၥည္းေတြထဲထည့္ၿပီး၊ (microwave) ထဲမွာ ေႏႊးတာ၊ ခဲေသာေနရာ (freezer) ထဲမွာထားတာမ်ိဳးမွာလည္း ဟိုက္ဒရိုကာဘြန္ေတြ ထြက္တာဆိုေတာ့ ပလပ္စတစ္အိပ္ေတြ ဆီထဲ ထည့္ေၾကာ္ တာမ်ိဳးမွာ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ထြက္မယ္ဆိုတာ စစ္ေဆးစရာေတာင္ မလိုပါဘူး။

     ဘယ္တိုင္းျပည္မွာမွ  ဒီလိုမလုပ္ၾကလို႔ စမ္းသပ္ထားတာေတြ မေတြ႔ရပါဘူး။ ဒီအေၾကာင္းက ကမၻာမွာေျပာျပ ဖို႔ေတာင္ အင္မတန္ ရွက္ဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။  အထူးသျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာထြန္းကားတဲ့ ျမန္မာျပည္မွာဒီေလာက္ေတာင္ ၀ိသမာေလာဘ ေသာင္းၾကမ္း ၾကပါလားဆိုတာ။

   ဆရာေတာ္ ဥဴးသုမဂၤလ ေဟာေတာ္မူတဲ့အတိုင္း “အူမ ေတာင့္မွ သီလေစာင့္” ဆိုတာ မွားေနပါတယ္။ သီလမေစာင့္ရင္ ယခုဘ၀တြင္မက ဘ၀အဆက္ဆက္ အူမေတာင့္မွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ျမန္မာျပည္ သား အားလံုး သိနားလည္ေအာင္ က်မတို႔ အားလံုးတတ္နိုင္သမွ် ၀ိုင္းဝန္း ပညာေပးဖို႔ လိုပါတယ္။

          ျမန္မာေတြ ဉာဏ္ေကာင္းၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဉာဏ္ကို ေကာင္းတဲ့ ေနရာမွာ မသံုးပဲ                  “တစ္လြဲ ဆံပင္ေကာင္း” ေနၾကတာကေတာ့ ၀မ္းနည္းစရာပါ။ မေကာင္းတဲ့ဘက္မွာ သံုးရင္ ဉာဏ္နီ၊ ဉာဏ္နက္မ်ားတဲ့သူ၊ ယုတ္မာသူ၊ ေကာက္က်စ္စဥ္းလဲသူလို႔ ေခၚပါတယ္။

    လြန္ခဲ့ေသာ္ ႏွစ္ ၃၀ က အဆီမ်ားလို႔ ႏွလံုးေရာဂါ ျဖစ္ရတာကို (How to kill your husband) ဆိုၿပီး Reader Digest မွာေဖၚ ျပခဲ့ပါတယ္။ အခု စမ္းသပ္ ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားက အစားမက္သူမ်ားအတြက္ သတင္း ေကာင္းပါ။ အဆီကိုေလ်ာ့ စားတာထက္၊ ေကာင္းေသာ အဆီေတြကို ဆိုးေသာအဆီေတြ ေနရာမွာ အစားထိုး စားတာက ပိုၿပီး အဆီက် ေစတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

    ဒါေၾကာင့္ ေသြးထဲမွာရွိတဲ့ စုစုေပါင္းအဆီဓါတ္ (total  cholesterol level) ထက္ေကာင္းေသာအဆီႏွင့္ ဆိုးေသာအဆီတို႔ရဲ့ အခ်ိဳးကပို (Ratio of good cholesterol and  bad cholesterol) အေရးႀကီးတာ ေၾကာင့္ ေသြးအဆီ စစ္ရင္ total cholesterol level အျပင္ Ratio ကိုပါ စစ္ရပါတယ္။

     ပန္းသီး၊ စပ်စ္သီး၊ စေတာ္ဘယ္ရီသီးလို သစ္သီးေတြ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြ၊ ပဲအမ်ိဳးမိ်ဳး၊ အျပင္ပိုင္းက အမွ်င္ေတြ ပါသြားေအာင္ အရမ္း က်ိတ္ မထားတဲ့ ဆန္ညိဳနဲ႔ ဂ်ံဳညိဳလို ေကာက္ပဲသီးႏွံေတြ၊  ရံုးပေတသီးနဲ႔ ခရမ္းသီးလို ခၽြဲတဲ့ အသီးေတြက ဆိုးေသာ အဆီေတြကို က်ဆင္းေစ ပါတယ္။ ၀က္၊ အမဲသား အစား ငါးနဲ႔ ၾကက္ တို႔ကို စားမယ္ဆိုရင္ အဆီ (Ratio) ကိုမ်ားေစပါတယ္။

    ျမန္မာ ဆီျပန္ဟင္းေတြက ဆီအလြန္မ်ားပါတယ္။ ဒီအက်င့္က ပိုက္ဆံလည္းကုန္ ေရာဂါလည္းရေစလို႔ ေျပာင္းသင့္ပါတယ္။ သံဃာေတာ္မ်ား ဆြမ္း မစားခင္၊ လွဖို႔ ႏွင့္ ရသ တဏွာေၾကာင့္ စားတာ မဟုတ္၊ အသက္ရွင္ၿပီး က်န္းမာစြာ သာသနာ့တာ၀န္မ်ား   ထမ္းေဆာင္ဖို႔လို႔ ဆင္ျခင္ရ ပါတယ္။

ဒီဘုရားေပးတဲ့ နည္းေလးက အလြန္ေကာင္းပါတယ္။ လူ၀တ္ေၾကာင္ ေတြလည္းအဲ့ဒီလို ဆင္ျခင္ၾက မယ္ ဆိုရင္ ေရာဂါလည္းကင္းၿပီး အစာစားတိုင္း ကုသိုလ္ေတြရၿပီး သြယ္ သြယ္လွ်လွ် ေမာ္ဒယ္ကိုယ္လံုး ေလး လည္းရတဲ့ (3 in 1 method) ျဖစ္သြားမွာပါ။

အစားအေသာက္အျပင္ ေသြးအဆီမ်ားေစတဲ့အခ်က္ေတြကေတာ့။၁။အရက္ေသာက္ျခင္း။
၂။ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း။
၃။ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈနည္းျခင္း။
၄။ကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားျခင္း၊အထူးသျဖင့္ ဗိုလ္ရြဲျခင္း။
၅။ေသြးတိုးေရာဂါရွိျခင္း။
၆။မ်ိဳးရိုးထဲတြင္ အဆီပိတ္ေရာဂါရွိျခင္း။
၇။ဆီးခ်ိဳေရာဂါရွိျခင္းတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ဤသည့္စားဖြယ္၊အမယ္မယ္ကို၊
ျမဴးရယ္မာန္ၾကြ၊လွပေရဆင္း၊                                                                   
ျပည့္ၿဖိဳးျခင္းငွါ၊မသံုးပါဘူး။
ေလျဖာဓါတ္ေဆာင္၊ဤကိုယ္ေကာင္သည္၊
ရွည္ေအာင္တည္လ်က္၊အသက္တန္း၊မေမာပန္းျငား၊
ဘုရားသာသနာ၊က်င့္ႏွစ္ျဖာကို၊က်င့္ပါနိုင္ေစ၊                                        
ေ၀ဒနာေဟာင္း သစ္၊မျဖစ္ေစရ၊ ယာပိုက္မွ်လစ္၊
ခပ္သိမ္းျပစ္ကို၊မျဖစ္ေလေအာင္၊
ခ်မ္းေျမ့ေအာင္ဟု၊သံုးေဆာင္မွီ၀ဲပါသတည္း။

က်မ္းကိုး။
၁။ http://www.lowfatcooking.about.com/.
၂။ http://en.wikipedia.org/.