ဒူးရင္းသီးရဲ့လိႈ႔၀ွက္ခ်က္မ်ား။

အသီးတို႔ရဲ႕ဘုရင္လို႔တင္စားေခၚေလာက္ေအာင္ ဒူးရင္းသီးက အသီးေတြအားလံုး ထဲမွာ အလြန္အရသာရွိတာမို႔ သူ႔ရဲ့ ျပင္းလြန္းတဲ့ အနံ႔ကို ေမႊးတယ္လို႔ေတာင္ထင္ ကုန္ၾက ပါတယ္။ အနံ႔ျပင္းတဲ့အျပင္ အနံ႔ဆြဲက်န္ရစ္တတ္လို႔ လူမ်ားစုေ၀းရာ ေဟာ္တယ္၊ ရထား၊  ကား၊ ေလယဥ္၊ ရံုး၊ အစရွိတဲ့ေနရာေတြမွာ သယ္ေဆာင္ခြင့္ပိတ္ပင္ထားတတ္ၾကပါတယ္။ သူ႔အနံ႔ ျပင္းပံုကေတာ့ လူတြင္မက ဂ်ပိုးေတြေတာင္ သူ႔အနံ႔မခံနိုင္ၾကလို႔ ဂ်ပိုးရွိတဲ့ ကုလား ထိုင္၊ ကုတင္ေအာက္ မွာထားရင္ ေပ်ာက္ကုန္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

က်မတို႔အိမ္မွာ မိသားစု ၇ ေယာက္ရွိပါတယ္။ က်မကလြဲရင္ အားလံုးႀကိဳက္ၾကတာမို႔ အိမ္မွာ ဒူးရင္းသီးခြဲရင္ အနံ႔နဲ႔ေ၀းတဲ့အိမ္အျပင္ထြက္ေနရပါတယ္။ က်မ အျဖစ္ကို မၾကည့္ရက္ တဲ့ေမေမက က်မပါးစပ္ထဲကို ဒူးရင္းသီးနည္းနည္းခ်င္းထဲ့ေပးပါတယ္။ ဘယ္ႏွစ္ႀကိမ္ေျမာက္ အထိေမေမထဲ့ေပးခဲ့ တာေတာ့ မမွတ္မိေတာ့ပါဘူး။ အခု က်မဒူးရင္းသီးႀကိဳက္သြားလို႔ က်မရဲ့ freezer ထဲမွာ ဒူးရင္းသီး အျမဲရွိပါတယ္။ ျပင္သစ္ေရာက္စက ဒူးရင္းသီး မခြဲတတ္တာေၾကာင့္ အေဆာင္မွာလူေတြမရွိတဲ့ တနဂၤေႏြတစ္ေန႔မွာ ကုလားထိုင္ေပၚတတ္ၿပီးၾကမ္းေပၚကိုျပစ္ခ်ၿပီး ခြဲခဲ့တာကိုမွတ္မိေန ပါတယ္။ အစားေကာင္းစားရရင္ခ်စ္ခင္တဲ့သူေတြကိုသတိရတတ္တဲ့အတိုင္း သူငယ္ခ်င္းေတြေကၽြးရေအာင္လို႔ ဓါတ္ခြဲခန္းကိုယူလာခဲ့ၿပီး ေရခဲေသတၱာထဲ ထဲ့ထား ခဲ့ပါ တယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြက ျပင္းလြန္းတဲ့ အနံ႔ေၾကာင့္ စားေတာင္စား မၾကည့္ၾကပဲ ေရခဲ ေသတၱာေတာင္ မသံုးၾကေတာ့လို႔ အနံ႔ေပ်ာက္ေအာင္ ေတာ္ေတာ္ေဆး လိုက္ရပါတယ္။

ဒူးရင္းသီးက ထူးျခားတဲ့ အနံ႔ရွိသလိုသူ႔အရြက္ေတြကလည္းထူးျခားပါတယ္။ အရြက္ ေတြရဲ့ ေအာက္ဖက္ကေရြမႈံ႔ေလးေတြကပ္ထားသလိုေရႊေရာင္ေတာက္ေနပါတယ္။ ေမေမက ဖါးအံသူမို႔ သူတို႔ ငယ္ငယ္တုန္းက ဒူးရင္းသီးျခံထဲသြားၿပီး၀ယ္ၾကေၾကာင္း၊ဒူးရင္းသီးေၾကြက်ၿပီးအပင္ေအာက္မွာ သူ႔အလိုလို   ကြဲသြားတာက ပိုအရသာရွိေၾကာင္းေျပာပါတယ္။ က်မကေတာ့ ဒူးရင္းသီးျခံဘယ္ေတာ့မွမသြားဘူး လို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ က်မေခါင္းေပၚက် မွာေၾကာက္လို႔ပါ။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္မွသိရတာက ဒူးရင္းသီးက ညဘက္ပဲေၾကြတယ္တဲ့။ ဒူးရင္းပြင့္ကလည္း ညက် မွပြင့္တယ္တဲ့။

          ဒူးရင္းသီးအသားေရာင္အ၀ါေျဖာ့နဲ႔အ၀ါေရာင္ကိုေတာ့ျမင္ဖူးၾကမွာပါ။ အနီေရာင္ လည္းရွိတယ္။ ဒူးရင္းသီးအမ်ိဳးေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္ရွိတယ္တဲ့။

ဒူးရင္းသီးဘယ္လိုစားၾကသလဲ။

ဒူးရင္းသီးကို က်မကေတာ့ အသီးအတိုင္းပဲစားပါတယ္။ အျခားမုန္႔ေတြမွာထဲ့တာမႀကိဳက္ပါဘူး။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့က်မကသူ႔အနံ႔ကိုႀကိဳက္တာမဟုတ္ပဲ အရသာကိုသာႀကိဳက္တာမို႔ပါ။ ဒူးရင္းသီးယိုကို အရသာေတာ့ႀကိဳက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့သြားကပ္လို႔သိပ္မစားျဖစ္ပါဘူး။

-ယိုဒယား၊မေလးရွားနဲ႔ဖစ္လစ္ပိုင္မွာမမွည့္တဲ့အသီးကိုဟင္းခ်က္စားတယ္တဲ့။

-ဒူးရင္းသီးေစ့ကိုျပဳပ္၊ေလွာ္၊အုန္းဆီနဲ႔ေက်ာ္စားတယ္တဲ့။ ဒူးရင္းသီးေစ့ အစိမ္းကေတာ့ cyclopropene fatty acids အဆိပ္ရွိလို႔စားလို႔မရဘူးတဲ့။ အသက္ရႈမ၀ျဖစ္ေစတယ္တဲ့။

-Java မွာဒူးရင္းေစ့ကို ပါးပါးလီးၿပီးသၾကားနဲ႔ မုန္႔လုပ္စားတယ္တဲ့။

-ဒူးရင္းရြက္ကိုလည္းဟင္းခ်က္စားတယ္တဲ့။

- ဒူးရင္းပြင့္ကိုလည္းဟင္းခ်က္စားတယ္တဲ့။

- ဒူးရင္းသီးအခြြံကိုျပာခ်ထားတဲ့အရည္ကိုတရုတ္ျပာရည္ေကါက္ညွင္းထုပ္ ထုပ္ရာမွာသံုးပါ တယ္။ ဒူးရင္းသီးခြြံျပာကက်န္တဲ့ျပာေတြထက္ ေကာက္ညွင္းကို ၀ါ၀င္းလွပေစပါတယ္။ ဒီ့အျပင္ အဲ့ဒီျပာကို ပိုးထည္မ်ားအစြန္းခၽြတ္ဖို႔သံုးနိုင္ပါတယ္။ မီးေနသယ္မ်ားလွ်က္ၾကပါတယ္။ သားအိမ္အက်က္ျမန္ေစ တယ္တဲ့။

-အင္ဒိုနီးရွားမွာ စားလို႔မေကာင္းတဲ့ဒူးရင္းသီးေတြကို အခ်ဥ္တည္ၿပီး၊ ဒီအတိုင္းျဖစ္ျဖစ္၊ ဟင္းခ်က္ၿပီးျဖစ္ျဖစ္စားၾကပါတယ္။

-ဒူးရင္းသီးကိုအေျခာက္ခံၿပီးလဲ (durian chips)အေနနဲ႔ စားႀကပါတယ္။

-အင္ဒိုနီးရွားမွာ ဒူးရင္းသီးကိုဟင္းခ်က္တယ္၊ဟင္းခ်ိဳခ်က္တယ္။

-ဒူးရင္းသီးႀကိဳက္သူမ်ားအတြက္ ဒူးရင္းသီးနံ႔ပါတဲ့သြားတိုက္ေဆးရွိတယ္တဲ့။

-ဒူးရင္းပင္ကို တဲအိမ္အတြင္းပိုင္းမွာအသံုးျပဳတယ္တဲ့။

ဒူးရင္းသီးရဲ့က်န္းမာေရးအသံုး၀င္ပံုမ်ား။

ဒူးရင္းသီးရဲ့အာဟာရဓါတ္မ်ား။

၁။ အာဟာရဓါတ္ ၁၄၄ ကီလိုကယ္ရီ/ ၁၀၀ ဂရမ္။                                                           

၂။ ကဆီဓါတ္ (Carbohydrate) ၂.၅-၂.၈ ဂရမ္။                                                                 

၃။ အမွ်င္ဓါတ္ (Fibre) ၃.၈ ဂရမ္။                                                                              

၄။ အဆီ ၃.၁-၃.၉ ဂရမ္။                                                                                          

၅။ အသားဓါတ္ ၁.၄၇ ဂရမ္။                                                                                                

၆။ ေရ ၆၀ ဂရမ္။                                                                                                  

၇။ ဗီတာမင္ စီ = ၁၉.၇ မီလီဂရမ္။                                                                                    

၈။ ဗီတာမင္ ေအ =၂၀-၃၀ IU။                                                                                          

၉။ ဗီတာမင္ ဘီ၁ = ၀.၂၄-၀.၃၅ မီလီဂရမ္။                                                                                                    

၁၀။ ဗီတာမင္ ဘီ၂ = ၀.၂၀ မီလီဂရမ္။                                                                               

၁၁။ ဗီတာမင္ အီ မ်ားသည္။                                                                                                                                                                                                                                 

၁၂။ ပိုတက္စီရမ္ ၄၃၆ မီလီဂရမ္။                                                                                  

၁၃။ သၾကား ၁၂ ဂရမ္။                                                                                    

၁၄။ စတတ္ (starch) ၁၂ ဂရမ္။                                                                                

၁၅။ ကယ္စီရမ္ ၇.၆-၉.၀ မီလီဂရမ္။                                                                       

၁၆။ ေဖၚဖိုရပ္ ၃၇.၈-၄၄.၀ မီလီဂရမ္။                                                                          

၁၇။ ကယ္ရိုတင္း ၀.၀၁၈ မီလီဂရမ္။

၁။ ဒူးရင္းသီးမွာ ငွက္ေပ်ာ္သီး၊ ေထာပတ္သီး၊ပိႏၷဲသီးေတြလို စြမ္းအင္၊ ဗီတာမင္နဲ႔ သတၳဳဓါတ္ မ်ားစြာ       ပါ၀င္ပါတယ္။

၂။ ဒူးရင္းသီးမွာ fructose and sucrose သၾကားဓါတ္မ်ားနဲ႔ ရွင္းလင္းတဲ့အဆီဓါတ္ေတြ ပါ တာေၾကာင့္ အျမန္ဆံုးအားအင္ျပည့္ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ကိုယ္အေလးခ်ိန္နည္းတဲ့ ခေလး ေတြကိုကုသရာမွာ အေထာက္အကူျဖစ္ေစပါတယ္။ သူ႔မွာ အဆီဓါတ္ပါေပမဲ့ က်န္းမာေရးကို ဒုကၡေပးတဲ့ cholesterol မပါ ပါဘူး။  
၃။ ဒူးရင္းသီးမွာအမွ်င္ဓါတ္မ်ားစြာပါ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္၀မ္းမွန္မွန္သြားေစျခင္းျဖင့္ အူမႀကီး ကင္ဆာျဖစ္မႈကိုကာကြယ္နိုင္ပါတယ္။
၄။ ဒူးရင္းသီးမွာ antioxidant သတၱိရွိတဲ့ vitamin-C ပါ၀င္လို႔ ကူးဆက္ေရာဂါေတြမွလည္း ကာကြယ္နိုင္ပါတယ္။
၅။ ဒူးရင္းသီးမွာ က်န္းမာေရးအတြက္အေရးႀကီးတဲ့ vitamin B complex ေတြျဖစ္တဲ့ niacin, riboflavin, pantothenic acid (vitamin B5), pyridoxine (vitamin B-6) and thiamin (vitamin B-1) တို႔ပါ       ၀င္ပါတယ္။
၆။ ဒူးရင္းသီးမွာဓါတ္သတၳဳေတြျဖစ္တဲ့ manganese, copper, iron ေတြလည္းပါ ပါတယ္။ copper, iron ကေသြးဥနီထုတ္လုပ္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ manganese ကေတာ့ vitamin-C ကဲ့သို႔ေသာ antioxidant မ်ားလုပ္ငန္းလုပ္ေဆာင္ဖို႔အတြက္လိုအပ္ပါတယ္။
၇။ ဒူးရင္းသီးမွာ Potassium ဓါတ္ေတြမ်ားစြာပါ၀င္ပါတယ္။ Potassium က ႏွလံုးခုန္ဖို႔နဲ႔ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ထိမ္းသိမ္းဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ 
၈။ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ အမိုင္နိုအက္စစ္ (essential amino acid), tryptophan လဲမ်ားစြာ ပါ၀င္ပါတယ္။ tryptophan ကအာရံုေၾကာမ်ားတစ္ခုႏွစ္တစ္ခု ဆက္သြယ္ရာမွာ လိုအပ္တဲ့ အခ်က္ေပးဓါတ္ပစၥည္းျဖစ္ၿပီး အိပ္ေပ်ာ္ေအာင္လုပ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ tryptophan ကို သဘာ၀အိပ္ေဆးလို႔လဲေခၚပါတယ္။ tryptophan ကို၀က္ရူးျပန္ေရာဂါကုသရာမွာ လည္း အသံုးျပဳပါတယ္။

ဒူးရင္းသီးရဲ့တိုင္းရင္းေဆးမ်ားတြင္အသံုးၿပဳျခင္းမ်ား။

၁။ မေလးရွားနိုင္ငံတြင္ အဖ်ားက်ရန္ ဒူရင္းရြက္ၿပဳပ္ရည္ကိုလူနာ၏ေခါင္းေပၚသို႔ ေလာင္းေပးပါတယ္။                                                                                          

၂။ အသား၀ါလူနာမ်ားကို (Jaundice) ဒူရင္းရြက္ၿပဳပ္ရည္နဲ႔ေရးခ်ိဳးေပးပါတယ္။                        

၃။ ဒူးရင္းသီးကိုပိုးမႊားေကာင္မ်ားသတ္ရန္အသံုးျပဳၾကပါတယ္။                                         

၄။ ဒူရင္းရြက္ၿပဳပ္ရည္နဲ႔ဒူးရင္းသီးကို အသားေရာင္ရမ္းေသာေနရာ၊အေရျပားေရာဂါရွိေသာ ေနရာမ်ားေပၚ တြင္လိမ္းေပးပါတယ္။                                                                                               

၅။ ဒူရင္းခြံျပာကိုမီးဖြြါးၿပီးခ်ိန္မ်ားမွာေသာက္ၾကပါတယ္။                                                          

၆။ ဒူးရင္းသီးမွာ indole ဓါတ္မ်ားပါရွိတဲ့အတြက္ bacteria ေခၚေသာပိုမ်ား မပြါးေအာင္ လုပ္နိုင္ပါတယ္။                                                                                                  

 ၇။ ဒူးရင္းသီးစားျခင္းျဖင့္နလံထကာစလူနာမ်ားအားအျမန္ဆံုးက်န္းမာလာေစပါတယ္။                  

 ၈။ ဒူးရင္းသီးဟာ ကာမအားတိုးေဆးလို႔ယံုၾကည္ၾကတဲ့အတြက္ ၁၉၂၀ က နယူေရာ့ၿမိဳ႕က Dur-India  ဆိုတဲ့နံမည္နဲ႔ေဆးျပားမ်ားကို ၃ လစာ ၉ ေဒၚလာနဲ႔ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ပါတယ္။ အဲ့ဒီ့ေဆးၿပားေတြမွာ ဒူးရင္းသီး၊ဗီတာမင္ အီနဲ႔ ၾကက္သြန္ျဖဴမ်ိဳး(Allium) ပါ၀င္ပါတယ္။ ေဆး ေၾကာျငာမွာ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါးလံုး မေမာပန္းပဲအားအင္ျပည့္ၿပည့္ၿဖိဳးၿပီးငယ္မူငယ္ေသြးၾကြေစတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။                                                                                               

၉။ တရုတ္နဲ႔အေရွ႕ေတာင္အာရွသားေတြကဒူးရင္းသီးကိုအပူစာလို႔သတ္မွတ္ပါတယ္။ စားတာ မ်ားရင္ေခၽြးထြက္လြန္ျခင္း၊မိတ္ဖုမ်ား၊အပူဖုမ်ားေပါက္ေစပါတယ္။ အဲ့ဒါေတြ မျဖစ္ေအာင္လို႔ အသားစားၿပီးရင္ဒူးရင္းခြံထဲေရထဲ့ၿပီး။ဒူးရင္းခြံထဲကေရကိုေသာက္ရပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ဒူးရင္းသီးစားၿပီးရင္ အေအးစာလို႔သတ္မွတ္ထားတဲ့ မင္းဂြတ္သီး ၊ နာနတ္သီး တို႔ကို စားေပး ရပါတယ္။  

၁၀။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မိခင္မ်ားနဲ႔ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူမ်ားကိုေပးမစားၾကပါဘူး။

၁၁။ ဒူးရင္းသီးကို ေကာ္ဖီတို႔ အရက္တို႔နဲ႔ေရာမေသာက္ရပါဘူး။ ေရာေသာက္ရင္ အစာမေၾက ျခင္းနဲ႔ပါးစပ္နံ႔ဆိုးျခင္းတို႔ျဖစ္ေစတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ University ရဲ့ေလ့လာခ်က္ အရဒူးရင္းသီးမွာပါတဲ့ ဆာဖါ sulphur ဓါတ္ေၾကာင့္ ကိုယ္ထဲမွ အဆိပ္ဓါတ္မ်ားစြန္႔ထုတ္မႈကို ၇၀% အထိေလ်ာ့က် ေစတယ္ လို႔ဆိုပါတယ္။

မွတ္ခ်က္။

တန္ေဆးလြန္ေဘး ဆိုတာလို ဘယ္အသီး၊ဘယ္စားစရာကိုမွအလြန္အကၽြန္မစားသင့္ပါဘူး။

လြန္ခဲ့တဲ့ ၇ ႏွစ္ေလာက္က က်မ ေဖေဖကို အသက္လည္းႀကီးေနၿပီး သူႀကိဳက္တဲ့ဒူးရင္းသီး စားပါေစဆိုၿပီး ဒူးရင္းသီးစိတ္ႀကိဳက္ေပးစားလိုက္တာ၊ ေက်ာ္မွာအပူဖုေပါက္ၿပီး ျပည္ေတြ ခြဲထုတ္ယူရတဲ့ အထိျဖစ္သြား ပါတယ္။ အဲ့ဒီထဲက ေဖေဖလည္းဒူးရင္းသီးမစားေတာ့ပါဘူး။ ေနာက္တစ္ဦးကေတာ့ က်မရဲ့မိတ္ေဆြ အသက္ ၉၀ေက်ာ္ ႀကီးႀကီးပါ ယိုးဒယားမွာ ဒူးရင္းသီး ေတြအစားေကာင္းလို႔ (အစားမ်ားတဲ့ဆီခ်ိဳေရာဂါ) ရလို႔ တစ္ႏွစ္ေယာက္ ကုလိုက္ ရပါတယ္။

ဒူးရင္းသီးရဲ့ ထူးျခားတဲ့အရသာနဲ႔ေကာင္းက်ိဳးေတြခံစားနိုင္ၾကပါေစ။

က်မ္းကိုး

၁။ http://loveluvv.blogspot.fr/2009/09/blog-post_18.html

၂။ http://en.wikipedia.org/wiki/Durian

၃။ http://www.nutrition-and-you.com/durian-fruit.html