Helicobacter pylori ဘက္တီးရီးယားပိုးကို ၁၉၈၂ ခုႏွစ္တြင္ ၾသစေတးလ်ာသိပၸံပညာရွင္ ႏွစ္ဦးျဖစ္သည့္ Dr Barry Marshall နဲ႔ Dr Robin Warren တို႔ အစာအိမ္ေရာင္ေရာဂါ (gastritis) နဲ႔ အစာအိမ္ေရာဂါ (stomach ulcer) တို႔မွာပထမဦးဆံုးရွာေဖြေတြ႔ရွိၿပီး ဒီဘက္တီးရီး ယားပိုးေၾကာင့္ အစာအိမ္ေရာဂါမ်ားျဖစ္ပြါးလာေၾကာင္းေတြ႔ရွိသျဖင့္ ၂၀၀၅ တြင္ နိဘယ္ဆုမ်ား ထိုက္တန္စြာရရွိခဲ့ပါတယ္။
က်မတို႔ေဆးေက်ာင္းသူဘ၀ (လြန္ခဲ့တဲ့အႏွစ္ ၃၀ ေက်ာ္) က အစာအိမ္အနာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရ တယ္ဆိုတာ ေသေသခ်ာခ်ာမသိခဲ့ၾကပါဘူး။ အစာအိမ္အနာျဖစ္သူမ်ားရဲ့ ေနပံုထိုင္ပံု စားပံုေသာက္ပံု စတာေတြနဲ႔ အစာအိမ္အနာပိုဆိုးေစတဲ့အေၾကာင္းေတြကိုသာသိ ခဲ့ၾကတာမို႔ ေဆးကုသရာမွာလည္း ေရာဂါမသိေတာ့ ေဆးမရွိ ဆိုတာလို ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ မကုသနိုင္ခဲ့ပါဘူး။ ယခုဘာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္ဆို တာသိၿပီမို႔ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ကုသနိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
H. pylori ပိုးဘယ္လိုကူးဆက္ျပန္႔ပြါးတယ္ဆိုတာကိုေတာ့ တိတိက်က်မသိေသး ပါဘူး။ ျဖစ္နိုင္ တာက ပိုးပါေသာေရနဲ႔ အစာေတြကတစ္ဆင့္ကူးဆက္တယ္လို႔ယူဆပါတယ္။ ေရာဂါပိုးရွိသူရဲ့ တံေတြးမွာ ပိုးမ်ားကိုေတြ႔ရတဲ့အတြက္ တိုက္ရိုက္နည္း ဥပမာ ပါးစပ္ျခင္း စုပ္နမ္းျခင္းမွလည္းကူးဆက္နိုင္တယ္လို႔ ယူဆ ၾကပါတယ္။ ကမၻာ့လူဦးေရရဲ့ ၅၀% မွာပိုးေတြရွိေန တာေတြ႔ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲတိုင္းျပည္ ေတြမွာပိုမိုေတြ႔ရွိရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပိုးရွိတဲ့ သူတိုင္းမွာ အစာအိမ္ေရာဂါလကၡဏာမျပပါဘူး။ ၁၀-၂၀% မွာသာအစာအိမ္ေရာဂါလကၡဏာမ်ားေတြ႔ရၿပီး၊ ၁-၂% သာ ကင္ဆာအထိတိုးတက္ျဖစ္ပြါးတာ ေတြ႔ရပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပိုးက ေရာဂါျဖစ္ကာစမွာသာ အေရးပါၿပီး အစာအိမ္ေရာဂါမွ ကင္ဆာျဖစ္ေအာင္ မလုပ္နိုင္ဘူး လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။
Helicobacter pylori ဟာအစာအိမ္မွထုတ္ေသာ ကားရဲ့ ဘက္ထရီ နီးပါးျပင္းတဲ့ အက္စစ္ထဲမွာ ေနတိုင္တာဟာ အက္စစ္ကိုေျခဖ်က္နိုင္တဲ့အင္ဇိုင္းထုတ္လုပ္နိုင္တာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ အင္ဇိုင္း ေၾကာင့္ အက္စစ္ကိုေျခဖ်က္နိုင္တဲ့အျပင္ အစာအိမ္မွာရွိတဲ့ဆဲလ္ ေတြကိုလည္း ေသေစနိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစာအိမ္ေရာင္ျခင္းနဲ႔ ၾကာလာတဲ့အခါမွာ အစာအိမ္မွာအနာ ျဖစ္ေစပါတယ္။
အစာအိမ္ထဲမွာျဖစ္တဲ့အနာကို အစာအိမ္နာ (stomach ulcer) လို႔ေခၚၿပီး၊ အစာအိမ္နဲ႔ဆက္တဲ့ ပထမဦးဆံုး အူသိမ္ပိုင္း (Duodenum) ဒူအိုဒီနန္ မွာအနာျဖစ္ရင္ အူသိမ္အနာ (Duodenal ulcer) လို႔ေခၚ ပါတယ္။ ျမန္မာအမ်ားစုကေတာ့ အစာအိမ္ေရာဂါ လို႔သာေျပာၾကပါတယ္။
အစာအိမ္အနာ ဆိုတာ လက္မွာျဖစ္တဲ့အနာလိုပါပဲ ဒါေၾကာင့္ ”အနာေပၚဒုတ္က် ” ဆိုတာလို ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊အရက္ေသာက္ျခင္း၊လက္လုပ္ခ်ဥ္၊ငရုပ္သီး၊ ငရုပ္ေကာင္း၊ အစာၾကမ္းမ်ား၊ အစာ မေၾကလြယ္ေသာေကာက္ညႇင္းစာမ်ား၊ ေက်ာ္ေလွာ္စာမ်ား စားတဲ့အခါ အစာအိမ္အနာေပၚ ဒုတ္က် သလို ျဖစ္တာမို႔ ဗိုလ္နာျခင္း၊ ဗိုလ္ေအာင့္ျခင္း စတဲ့ အစာအိမ္ ေရာဂါရဲ့လကၡဏာ ေတြပိုမို ခံစားရၿပီး၊ ပိုမိုဆိုး၀ါး တဲ့အခါမ်ိဳးမွာ အစာအိမ္အနာမွေသြးထြက္ျခင္း၊ အစာအိမ္အနာ ပိုမိုနက္ရႈိင္း သြားၿပီးအစာအိမ္နံရံေပါက္ သည္အထိျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ (နာမည္ ေက်ာ္အဆိုေတာ္ စိုင္းထီးစိုင္း အစာအိမ္အနာမွ ေသြးထြက္ၿပီးေသဆံုး ခဲ့တယ္လို႔သိရပါတယ္။)
အစာအိမ္အနာ (stomach ulcer)
အစာအိမ္အနာ (stomach ulcer)
H.pylori ဘက္တီးရီးယားမ်ားႏွင့္အစာအိမ္နာ
H.pylori
Helicobacter pylori မ်ားအစာအိမ္ထဲမွာ မေပါက္ဖြါးေစတဲ့အစာေတြရွိပါတယ္။ အဲ့ဒါေတြက ကိုရီးယားအနီေရာင္ဂ်င္ဆန္ (ginseng)၊ ေရေႏြးၾကမ္း၊ ၀ိုင္အနီ၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ ႏွင့္ ပန္းေဂၚ ဖီစိမ္း (broccoli) တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
Helicobacter pylori က အစာအိမ္အနာ ၈၀% ကိုျဖစ္ေစၿပီး က်န္တဲ့ ၂၀ % က အကိုက္အခဲ ေသာက္ေဆးမ်ားျဖစ္တဲ့ asprin, butazolidine စသည္ တို႔ေသာက္ျခင္းနဲ႔ အစာအိမ္ကင္ဆာတို႔ ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္ဆိုတာ စမ္းစစ္ဖို႔ လို အပ္ပါတယ္။Helicobacter pylori ပိုးကိုေသြး၊ ရႈထုတ္ေသာေလနဲ႔၀မ္းမွာစမ္းသပ္နိုင္ပါတယ္။
Helicobacter pylori ေၾကာင့္ဆိုရင္ေတာ့ သူ႔ကိုသတ္နိုင္တဲ့ပိုးသတ္ေဆးေတြျဖစ္တဲ့amoxillin, metronidazol, tetracycline မ်ားနဲ႔ပိုးသတ္ရပါမယ္။ ပိုးမ်ားရွင္းရွင္းေပ်ာက္ေအာင္ ပိုးသတ္ေဆးကို ၁၄ ရက္ခန္႔ဆက္ေသာက္ဖို႔လိုအပ္ပါ တယ္။ ပိုးသတ္ေနစဥ္နဲ႔ အနာေကာင္း ေကာင္းမက်က္ခင္မွာေတာ့ အထက္မွာေဖၚျပတဲ့ အနာပိုဆိုးေစတဲ့ အစားအစာမ်ား ေရွာင္ရပါ မယ္။ ပိုးျပန္မကူးေအာင္လည္း အစာစား ေသာက္တဲ့အခါမွာသန္႔ရွင္းလတ္ဆတ္စြာစားသံုးဖို႔ လိုအပ္ပါမယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕ H.pylori မ်ားေဆးယဥ္ေန ေၾကာင္းေတြ႔ရတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပိုးေသေစတဲ့ေဆးေသာက္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။
အနာေပ်ာက္ေဆးမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္တာဆိုရင္ အနာျဖစ္ေစတဲ့ေဆးေတြကိုရပ္ျပစ္ျခင္း၊ ေလ်ာ့ေသာက္ျခင္း၊အျခားေဆးျဖင့္ေျပာင္းလဲျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ရပါမယ္။
တိုင္းရင္းေဆးမ်ား။
အစာအိမ္ေရာဂါနွင့္ကိုယ္ေတြ႔ ဆိုတဲ့ပိုစ္မွာ ဗံဒါပင္မွအရြက္(မွည့္ရင့္ေနေသာ အနီရြက္)ကို သံုးခြက္တစ္ခြက္တင္ႀကိဳေသာက္ျခင္းေၾကာင့္ေပ်ာက္ကင္းေၾကာင္းေဖၚျပထားပါတယ္။
အ႐ွင္ပညာသီဟာဘိဝံသ(ပဥၥနိကာယ္) ရဲ့ ေဆးၿမီးတိုအစြမ္းဆိုတဲ့ပိုစ္မွာ ေတာ့ ေန႔တိုင္း ရဲယို႐ြက္ကို ေရေႏြးေဖ်ာၿပီး တစ္ေန႔ႏွစ္႐ြက္ ေန႔စဥ္ တို႔စားတာ အစာအိမ္ေရာဂါ ေပ်ာက္ေၾကာင္း။ အစာအိမ္ေရာဂါ႐ွိသူမ်ား ရဲယို႐ြက္ကို တို႔စားျခင္း၊ အေျခာက္လွမ္း အမႈန္႔ ျပဳလုပ္ၿပီး မွီဝဲျခင္းျဖင့္ အစာအိမ္ေရာဂါ လက္ေတြ႔ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ ေၾကာင္း ေရးသား ထား ပါတယ္။
ျဖစ္နိုင္တာက ဗံဒါရြက္နဲ႔ ရဲယို႐ြက္တို႔ ဟာၾကက္သြန္ျဖဴစသည္တို႔လို ပိုး မပြါးေစနိုင္လို႔ လိုထင္ပါတယ္။
က်မကိုယ္ေတြ႔ေျပာရရင္ လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၄၀ က က်မရဲ့အမ အစာအိမ္နာ Gastric ulcer ျဖစ္တဲ့အတြက္ အေမရိကန္ေဆးရံု (နား၊နေခါင္း၊ေဆးရံုေဟာင္း) မွာတစ္လတိတိတင္ထားၿပီး ၂နာရီတစ္ခါ ႏူးေအာင္ျပဳတ္ထားတဲ့ဆန္ျပဳတ္ပဲစားရပါတယ္။ ေဆးရံုကဆင္းလာေတာ့ အနာသက္သာတယ္ ဆိုေပမဲ့ ရွင္းရွင္းေတာ့ မေပ်ာက္ပါဘူး။ သူႀကိဳက္တဲ့ေကာက္ညႇင္းေပါင္းစား ရင္ျဖစ္ျဖစ္၊ လက္လုပ္အခ်ဥ္ စားရင္ ျဖစ္ျဖစ္ ရင္ေခါင္းကေအာင့္လာၿပီး အႏွိပ္သည္ဘုကိုရင္ေခါင္း မွာထားၿပီးေမွာက္အိပ္ထဲ့အထိခံရပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းဘာေဆးမွ မေသာက္ပဲေပ်ာက္သြား တယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ အခု ေကာက္ညႇင္းေပါင္းစားလဲမနာ ေတာ့ဘူးတဲ့။ ဒါေပမဲ့သူက ေရလံုး၀ မေသာက္ဘူး။ ေရအစား ေရေႏြးၾကမ္းက်က်သာေသာက္ေလ့ ရွိ ပါ တယ္။ ေဆးေသာက္ရမွာ လည္းအလြန္ေၾကာက္တဲ့အတြက္ သူ႔ရဲ့လက္သံုးေတာ္ေဆးက ၾကက္သြန္ျဖဴပါ၊ ေခ်ာင္းဆိုးရင္ ျဖစ္ျဖစ္၊ ႏွာစီးရင္ျဖစ္ျဖစ္ ၾကက္သြန္ျဖဴတို႔စားေလ့ရွိပါတယ္။ အခုမွ သူ႔ရဲ့အစာအိမ္နာေပ်ာက္ ရ ျခင္းအေၾကာင္းကိုသိရပါတယ္။ တစ္ဆက္ထဲမွာ ျမတ္ဘုရားေဟာတဲ့ တရားေတာ္တစ္ပုဒ္ကို အမွတ္ရ မိလိုက္ပါတယ္။ တရားနာမည္အတိအက်ေတာ့ မမွတ္မိပါဘူး။ ဆိုလိုရင္းကေတာ့ နိဗၺာန္ေရာက္လိုေၾကာင္း ဘယ္လိုပဲဆုေတာင္းေပမဲ့ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္းအက်င့္ေတြကိုမက်င့္ရင္မေရာက္ဘူး။ နိဗၺာန္ ေရာက္ ေၾကာင္းအက်င့္ေတြကိုက်င့္ရင္ေတာ့ ဆုမေတာင္းေပမဲလည္းေရာက္မွာပဲတဲ့။
က်န္းမာစြာျဖင့္ နိဗၺာန္ေသာင္ကမ္းတိုင္ေလွ်ာက္လွမ္းနိုင္ၾကပါေစ။
က်မ္းကိုး။
၁။ အစာအိမ္ေရာဂါနွင့္ကိုယ္ေတြ႔။ http://lannthit.burmapress.com/2011/06/05/294
ဗာဒံပင္မွအရြက္(မွည့္ရင့္ေနေသာအနီရြက္)ကိုသံုးခြက္တစ္ခြက္တင္ၾကိဳေသာက္ျခင္း။
၂။ ေဆးၿမီးတိုအစြမ္း။ အ႐ွင္ပညာသီဟာဘိဝံသ(ပဥၥနိကာယ္)။ ေမတၱာရန႔ံ။
၃။ ေန႔စဥ္ဘ၀ေနထိုင္မွုပံုစံႏွင့္ အစာအိမ္ေရာဂါ ။http://www.cherrymyay.com/2012/
၄။ အစာအိမ္ေရာဂါ http://komoethee.blogspot.fr/2012/07/blog-post_6.html
