က်မနဲ႔ အသုဘ ဘာ၀နာ။

၁၉၇၉ ႏွစ္ေလာက္က စပ္စံထြန္းေဆးရံု အျပင္လူနာဌာနမွာတာ၀န္က်ေနစဥ္ ပုလိပ္အ၀တ္အစားနဲ႔ စံုေထာက္ဆိုသူေရာက္လာပါတယ္။ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕အ၀င္ ေတာလမ္းေဘးမွာ အေလာင္း တစ္ေလာင္းေတြ႔လို႔လိုက္ၾကည့္ေပးဖို႔ပါတဲ့။ စပ္စံထြန္းေဆးရံုမွာ လက္ေတာက္ဆရာ၀န္ေတြနည္းတာေၾကာင့္ အျပင္လူနာဌာနမွာ တာ၀န္က်တဲ့အခ်ိန္မွာ ျဖစ္ပ်က္တဲ့ အေရးေပၚလူနာေရာ၊ ရာဇ၀တ္မႈေရာ၊ ရင္ခြဲရံုေရာ၊ တရားရံုမွာ သက္ေသခံရတာေရာအကုန္လုပ္ရပါတယ္။

အျပင္လူနာေတြကုန္ေအာင္ၾကည့္ၿပီး၊ထမင္းစားပိတ္တဲ့အခါ ထမင္းကမန္း ကတမ္း စားၿပီး၊ စံုေထာက္အဖြဲ႕နဲ႔ လိုက္ခဲ့ပါတယ္။

ကားလမ္းေပၚမွာကားရပ္ထားၿပီးအေလာင္းရွိရာကို ေတာလမ္း ကေလးကေန ေလွ်ာက္သြားၾကပါတယ္။ အေလာင္းကိုမျမင္ရခင္က ဆိုး၀ါးတဲ့အပုပ္နံ႔ကိုရလိုက္ပါတယ္။ အနားေရာက္တဲ့အခါမွာေတာ့ အေလာင္းေပၚမွာအပ္ခ်ရာမရွိေအာင္အံုေနၾကတဲ့ ရင္ေကာင္

ႀကီးေတြအုပ္လိုက္ထပ်ံၾကတာလန္႔ဖို႔ေတာင္ေကာင္းပါတယ္။ အေလာင္းကေဖါင္းပြေနၿပီး အသားေရာင္ကလည္းမည္းတဲ့ေနရာမဲ၊ ညိဳတဲ့ေနရာညိဳ၊ အေရျပားေတြကြာက်ေနတဲ့ ေနရာက ကြာက် ေန ပါတယ္။ အေလာင္းမွာ ေခါင္းလည္းမရွိ၊ လိင္အဂၤါေတြ လည္း မရွိပါဘူး။ က်မတို႔နဲ႔အတူ မိသားစု ၅ စုလည္းပါလာပါတယ္။ သူတို႔မိသားစုထဲက တစ္ဦး ဆီ ေပ်ာက္ဆံုးေနလို႔ ၎တို႔လူလားဆိုတာ သိရေအာင္လိုက္လာတာပါ။ ဒါေပမဲ့ အထက္ပါ အတိုင္း ေခါင္းမရွိ၊ ေယာက်ာ္းမွန္း မိန္းမမွန္းမသိ၊ အသား ဘာအေရာင္မွန္းမသိ၊ ပိန္လား၊ ၀လား မွန္းလည္းမသိနိုင္တာမို႔ မိသားစု ၅ စုလံုးလည္း သူတို႔မိသားစုလား ဆိုတာ မေျပာ နိုင္ၾကပါဘူး။

ေတာင္ႀကီးမွာ အဲ့ဒီအခ်ိန္က ေမွာင္ခိုအလြန္ေခတ္စားတဲ့အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဘက္ကေန ကုန္လမ္းနဲ႔ ယိုးဒယားဘက္ကို ကုန္ကူးသြားၾကပါတယ္။ ဒီဘက္က ေက်ာက္ ေတြသြားေရာင္းၾကၿပီ၊ ယိုးဒယားက အ၀တ္အထည္၊ ေဆး၊ စသည္တို႔ျပန္သယ္လာၾက ပါ တယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ေက်ာက္ကုန္သည္ေတြက ေက်ာက္အတုေတြေရာင္းၿပီးျပန္လာၾကေၾကာင္း၊ ယိုးဒယားေတြက လူလယ္က် သြားတဲ့သူေတြကို လူသတ္သမားေတြလႊတ္ၿပီး အသတ္ခိုင္း တယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ သတ္ၿပီးရင္ အခုလို ေခါင္းနဲ႔လိင္အဂၤါေတြကိုျဖတ္ၿပီး ေခ်ာက္ေတြ ထဲျပစ္ၿပီး ကိုယ္ထည္ႀကီးကိုသာ ခ်ံဳေတြ ထဲမွာ ထားခဲ့တာမို႔ ပုပ္ပြမွေတြ႔ၾကရၿပီး ဘယ္သူ႔အေလာင္းမွန္းလည္းမသိနိုင္ေတာ့ဘူးလို႔ေျပာပါတယ္။ အခု DNA နည္းသစ္ေတြေပၚ လာ တဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ အရိုးႀကီးက်န္ရင္ေတာင္ ဘယ္သူ႔ အေလာင္း ဆိုတာသိနိုင္ပါၿပီ။

အဲ့ဒီအခ်ိန္က က်မအသက္ ၃၀ ရွိပါၿပီ ဒါေပမဲ့ ဗုဒၶဘာသာအေၾကာင္းဘာမွ ဂဃ နဏ မသိတဲ့ ညအိပ္ရာ၀င္ကာနီး ၾသကာသ သာဆိုတတ္တဲ့ မိရိုးဖလာဗုဒၶဘာသာ တစ္ေယာက္မို႔ အသုဘဘာ၀နာဆိုတာ ၾကားေတာင္မၾကားဖူးခဲ့တာမို႔ အေလာင္းေတြ႔တဲ့ အခါ ဘာ၀နာပြါးရမဲ့အစား စပ္စံထြန္းေဆးရံုမွာတာ၀န္က်တာကိုစိတ္ကုန္ေနမိခဲ့ပါတယ္။

အသုဘဘာ၀နာဆိုတာျမတ္ဘုရားေဟာေတာ္မူတဲ့ သမထဘာ၀နာ ၄၀ ထဲမွာပါ ၀င္ၿပီး ရာဂစရိုက္(ေလာဘႀကီး)သူမ်ားအတြက္သင့္ေလ်ာ္ေသာ ဘာနာျဖစ္ ပါတယ္။
အသုဘ ကမၼ႒ာန္း ၁၀ ပါးကို http://www.dhammayaungchi.com/2011_11_01_archive.html ကကူးယူေဖၚျပထားပါတယ္။ အသုဘ ဆုိသည္မွာ “ မတင့္မတယ္ စက္ဆုပ္ဖြယ္ လူေသေကာင္ ” ဟု ဆုိလို၏။

၁။ ဥဒၶဳမာတက အသုဘ = ေသၿပီး ၂ရက္ ၃ ရက္ၾကာသျဖင့္ ဖူးဖူးေရာင္ေနေသာ စက္ဆုပ္ဖြယ္ လူေသ ေကာင္၊

၂။ ၀ိနီလက အသုဘ = အျဖဴေရာင္ အနီေရာင္ေရာလ်က္ ညိဳမဲေဟာင္ပုပ္ေနေသာ စက္ဆုပ္ဖြယ္ လူေသ ေကာင္၊

၃။ ၀ိပုဗၺက အသုဘ = ေပါက္ၿပဲ ကြဲအက္ေန၍ ျပည္ပုပ္တို႔ ယိုထြက္ေနေသာ စက္ဆုပ္ဖြယ္ လူေသေကာင္၊

၄။ ၀ိစၦိဒၵက အသုဘ = ခႏၶာကုိယ္ နွစ္ပိုင္း ျပတ္ေနေသာ စက္ဆုပ္ဖြယ္ လူေသေကာင္၊

၅။ ၀ိကၡာယိတက အသုဘ = ေခြး က်ီး လင္းတ တို႔ ထုိးဆြ ကိုက္ဆြဲေနေသာ စက္ဆုပ္ဖြယ္ လူေသေကာင္၊

၆။ ၀ိကၡိတၱက အသုဘ = ေျခ လက္၊ ေခါင္း ခႏၶာကိုယ္ ဖရုိဖရဲ ျပန္႔က်ဲ ေဟာင္ပုတ္ေနေသာ လူေသေကာင္၊

၇။ ဟတ ၀ိကၡိတၱက အသုဘ = ဓားျဖင့္ မႊန္းထားသျဖင့္ ေျခ လက္ ေခါင္း ကိုယ္ ဖရုိဖရဲျပန္႔က်ဲ ေဟာင္ပုပ္ေနေသာ စက္ဆုပ္ဖြယ္ လူေသေကာင္၊

၈။ ေလာဟိတက အသုဘ = ခႏၶာကိုယ္အႏွံ႔အျပား ထုိထိုအရပ္မွ ေသြးခ်င္းခ်င္းနီ ယိုစီးေနေသာ စက္ဆုပ္ဖြယ္ လူေသေကာင္၊

၉။ ပုဠ၀က အသုဘ = ပိုးေလာက္ တဖြားဖြား သြားလာ ၀င္ထြက္ စက္ဆုပ္ဖြယ္ေသာ လူေသေကာင္၊

၁၀ ။ အ႒ိက အသုဘ = တစ္ေခ်ာင္းစီကြဲထြက္ တြဲစပ္ရန္ ခက္ခဲေသာ ပုပ္ညွီန႔ံထြက္ေနေသာ စက္ဆုပ္ဖြယ္ အရိုးေကာင္အားျဖင့္ ဆယ္မ်ိဳးအျပားရွိေလ၏။

သက္သတ္လြတ္စားတဲ့သူေတြအတြက္သတင္းေကာင္း။

 

         သက္သတ္လြတ္စားတဲ့သူေတြမွာရည္ရြယ္ခ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိၾကပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ မ်ားကေတာ့ ကိုယ့္အစာ အတြက္သတၱ၀ါေတြ အသတ္ မခံရပါေစဆိုတဲ့ေစတနာ ေကာင္း ေတြနဲ႔စားၾကတာမ်ားပါတယ္။ အဲ့ဒီလူေတြအတြက္ သတင္းေကာင္းပါ။

ဓါတ္ခြဲခန္းအသား (In vitro meat, cultured meat, test-tube meat, victimless meat ) ဆိုတာ ဓါတ္ခြဲခန္းထဲမွာျပဳလုပ္တဲ့ တိရစၦာန္ အသားပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ သက္သတ္လြတ္စားတဲ့သူေတြ ရေသ့စိတ္ေျဖစားတဲ့ အသားတု (imitation meat, vegetarian food) ေတြမဟုတ္ပါဘူး။ အသားတု ဆိုတာေတြက ပဲေတြ၊ ေကာ္ (gluten) ေတြနဲ႔ အသားပံုသ႑န္လုပ္ထားတာပါ။ အခုေျပာတဲ့ ဓါတ္ခြဲခန္းအသားဆိုတာက တကဲ့ တိရစၦာန္ အသားပါ ဒါေပမဲ့ တိရစၦာန္ ကိုသတ္ၿပီးမွရတဲ့ တိရစၦာန္အသားမဟုတ္ပါဘူး။ တိရစၦာန္အသားစေလးကေန တိရစၦာန္အသားေတြျဖစ္လာေအာင္ ဓါတ္ခြဲခန္းထဲမွာလုပ္ထားတာပါ။

 

ဒီအသားေတြကိုအာကာသထဲသြားတဲ့ အာကာသယာဥ္မွဴး (Astronauts) ေတြအတြက္ရည္ရြယ္ၿပီး NASA ကစတင္ တည္ထြင္ၾကပါတယ္။ ပထမဆံုးလုပ္နိုင္ခဲ့တဲ့အသားက သိုးသားနဲ႔ ေရႊငါးရဲ့အသားမ်ားကို ၂၀၀၈ မွာလုပ္နို္င္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အသား ၁ ကီလိုရဖို႔အတြက္ တစ္မီလီယံ ေဒါလာ ကုန္က်ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တစ္ေန႔က်ရင္ ေစ်းႏႈန္းကိုခ်နိုင္မွာျဖစ္ၿပီး ယခုအသံုးျပဳေနေသာ တိရစၦာန္အသားေတြထက္ ထက္၀က္ေစ်းအထိေတာင္ေစ်းေပါသြားနိုင္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ကမၻာ့လူဦးေရဟာ ၂၀၅၀ မွာ ၈.၉ ဘီလီယံအထိမ်ားလာမွာျဖစ္တဲအတြက္ တိရစၦာန္ေမြးျမဴရတဲ့ စရိတ္ေတြဟာ ပိုမိုတိုးလာမွာျဖစ္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

ဓါတ္ခြဲခန္းအသားေၾကာင့္

၁။ တိရစၦာန္ေတြေမြးရန္မလိုျခင္း။

၂။ တိရစၦာန္ေတြသတ္ရန္မလိုျခင္း။

၃။ တိရစၦာန္မ်ားမွလူကိုကူးဆက္နိုင္ေသာေရာဂါမ်ားလည္းမျဖစ္နိုင္ေတာ့ျခင္း။

၄။ လူဦးေရးမ်ားျပားလို႔တိရစၦာန္အသားမလံုေလာက္မႈလည္းမျဖစ္နိုင္ျခင္း။

၅။ အဆီမပါေသာ အသားသက္သက္သာျပဳလုပ္နိုင္ျခင္း ေၾကာင့္ အဆီမ်ား ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာႏွလံုးေရာဂါစေသာေရာဂါမ်ားကိုလည္းတားဆီးနိုင္ျခင္း။

၆။ အရိုးမပါေသာငါးအသားမ်ားျပဳလုပ္နိုင္ျခင္း။

၇။ တိရစၦာန္မ်ားေမြးယူရန္လိုအပ္ေသာေျမ၊ယာ မ်ားလိုအပ္မႈဟာ ၂% အထိေလ်ာ့နိုင္ျခင္း။

၈။ တိရစၦာန္မ်ားေမြးယူရန္လိုအပ္ေသာ စြမ္းအင္ကို ၄၅% အထိေလ်ာ့နိုင္ျခင္း။

စတဲ့အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားကိုပါရၾကမွာျဖစ္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

က်မနဲ႔ ေဆးဆြဲသူမ်ား။

၁၉၇၆ ခုႏွစ္ တစ္ည ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ စပ္စံထြန္းေဆးရံု အေရးေပၚဌာနမွာတာ၀န္က်ေနစဥ္ (ေဆးရံုမွာ ဆရာ၀န္ ေတြနည္းလို႔ အေရးေပၚဌာနမွာ ဆရာ၀န္တစ္ဦးနဲ႔ သူနာျပဳ ဆရာမတစ္ဦး သာ ရွိပါတယ္) အသက္ ၁၈ ႏွစ္ခန္႔ သန္သန္မာမာ လူငယ္ တစ္ေယာက္ကို လူရြယ္ႏွစ္ဦးက သယ္လာ ႀကပါတယ္။ လူငယ္ကိုစမ္းသပ္ၾကည့္ေတာ့ နံပါတ္ ၄ ေခၚတဲ့ ဟီအိုရင္းေဆးလြန္လို႔ (heroin overdose) သတိေမ့ေန တာေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ေျဖေဆးထိုး၊ ေဆးရည္ (Drip) တစ္ပုလင္းသြင္းထားၿပီး ၊လူနာသယ္လာတဲ့ လူငယ္မ်ားအား ေမးျမန္းတဲ့အခါ လမ္းမွာသတိေမ့ေနတာ ေတြ႔လို႔သယ္လာတာျဖစ္ ေႀကာင္း၊ ၎တို႔မသိပါဟုေျဖၾကပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ ေနာက္ထပ္လူနာတစ္ေယာက္ ေရာက္လာတာနဲ႔ ေနာက္ ေရာက္တဲ့လူနာကို သြားၾကည့္ရပါတယ္။ ေနာက္ေရာက္တဲ့လူနာကိုစမ္းသပ္ၿပီး ေဆးရံုတင္လိုက္ ပါတယ္။ ၿပီးတာနဲ႔ ေဆးသမားကိုသယ္လာတဲ့လူငယ္ေတြရွာေတာ့ မရွိေတာ့ ပါဘူး။ လွစ္သြားၾကပါၿပီ။ မသိဘူးလို႔ေျပာေပမဲ့ သူငယ္ခ်င္း ေတြျဖစ္ၿပီး ေဆးလြန္သြားလို႔သယ္လာၾကတာျဖစ္ဖို႔မ်ားပါတယ္။

ေဆးရည္သြင္းထားတဲ့လူနာကိုစစ္ေဆးတဲ့အခါ သက္သာလာတာေတြ႔ရပါတယ္။ နံပါတ္ ၄ ေဆးလြန္ရင္ သူငယ္အိမ္ (pupil) က အပ္ေပါက္နီးပါးက်ဥ္သြားပါတယ္။ ေျဖေဆး ေၾကာင့္လူနာရဲ့ သူငယ္အိမ္ ေရာက္စ ထက္ ပိုက်ယ္လာတာေတြ႔ရပါတယ္။ ေဆးလြန္တဲ့ လူနာေရာက္ရင္ ပုလိပ္ဌာန ကိုအေၾကာင္းၾကားရပါတယ္။ လူနာကို စိတ္ခ်ရၿပီမို႔ က်မ လည္းပုလိပ္ဌာနကိုဖုန္းဆက္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ အခ်ိန္မွာ လူနာျပန္သတိရလာၿပီး ရွပ္ရွင္ထဲကဇတ္ေဆာင္ေတြလို သြင္းထားတဲ့ ေဆးပိုက္ကိုျဖဳတ္ၿပီး ေဆးခန္းကမွန္ကိုေဖါက္ၿပီးထြက္ေျပးသြားပါတယ္။ က်မေရာ၊ဆရာမေရာ ပါးစပ္အေဟာင္းသားနဲ႔က်န္ရစ္ပါေတာ့တယ္။ စပ္စံထြန္းေဆးရံုက ရွရွား (Russia) ေတြေဆာက္တာ လို႔ေျပာပါတယ္။ မွန္ေတြ အမ်ားအျပားသံုးထားၿပီး၊ ေဆးခန္းမ်က္ႏွာစာက လူတစ္ရပ္စာ မွန္ေတြနဲ႔ကာထားပါတယ္။ ေတာင္ႀကီးက ေဆးသမားေတြက ဘိန္းစားေတြလို ပိန္ပိန္ေညာင္နာနာေတြမဟုတ္ပါဘူး။ မေျပာရင္ ေဆးသမား မွန္း ေတာင္ မသိနိုင္ပါဘူး။ နံပါတ္ ၄ ဆြဲတဲ့သူေတြကမ်ားေသာအားျဖင့္ ပိုက္ဆံခ်မ္းသာတဲ့ သူေတြျဖစ္ၿပီး က်န္းမာေရးဗဟုသုတလည္းရွိၾကတာမို႔  နံပါတ္ ၄ ကိုေဆးလိပ္လိုရူၾကၿပီး၊ အာဟာရျဖစ္ ေအာင္စားတဲ့ အျပင္၊ အားေဆးပုလင္းေတာင္သြင္းၾကပါတယ္။ နံပါတ္ ၄ ေရာင္းသူေတြကပိုက္ဆံထြက္နိုင္မဲ့ ခ်မ္းသာတဲ့ သားသမီးေတြကို ဆြဲေအာင္ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဴးနဲ႔ လုပ္ၾကတယ္လို႔သိရပါတယ္။

သိပ္မတတ္နိုင္တဲ့သူေတြ (ေဆးဆြဲလို႔မြဲသြားတဲ့သူေတြ) က အေၾကာထဲသြင္းပါတယ္။ အေၾကာထဲ သြင္းရင္ေဆးနည္းနည္းပဲလိုတာမို႔ အကုန္သက္သာပါတယ္။ ေဆးထိုး အပ္၀ယ္နိုင္ရင္ေဆးထိုးအပ္နဲ႔ထိုးၿပီး၊ ေဆးထိုးအပ္မ၀ယ္နိုင္ရင္ နားထင္ကို မုတ္ဆိတ္ရိတ္ဓါးနဲ႔လွီးၿပီး၊ေသြးထြက္တဲ့ေနရာမွာေဆးသိပ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ဒါဏ္ရာကို ပလပ္စတာ ကပ္ထားပါတယ္။ မသိရင္ေခါင္းကိုက္လို႔ ပလပ္စတာကပ္တဲ့ သေဘာမ်ိဳး ေပါ့။

စပ္စံထြန္းေဆးရံုမွာ ေဆးသမားေတြအတြက္ နံပါတ္ ၄ ေဆာင္ဆိုၿပီးသတ္သတ္ အေဆာက္အဦး ရွိပါတယ္။ ေဆးသမားေတြကိုေဆးျဖတ္ေပးရာ ေနရာျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ အေဆာက္အဦးက မုန္႔လက္ ေကာက္ သ႑န္ေဆာက္ထား ပါတယ္။ အလယ္ကအေပါက္ေနရာကို ကြင္းျပင္လိုလုပ္ထားပါတယ္။ ေဆးသမားေတြကိုယ္လက္လႈပ္ရွားနိုင္ေအာင္လို႔ပါ။ အဲ့ဒီေဆးရံုထဲကို ဘာပစၥည္းမွေပးမယူပါဘူး၊ အ၀င္ မွာစစ္ေဆးပါတယ္။

    ညဘက္ေတြမွာ ေဆးသမားေတြရဲ့ အေပါင္းေဖၚေတြက အေ၀းကေန ေဆးပါတဲ့ေဆးလိပ္ေတြကို ခဲနဲ႔ခ်ည္ၿပီး အလယ္ကအေပါက္ေနရာကိုပစ္သြင္းၾကလို႔ အေဆာင့္ထားရပါတယ္။ တစ္ေန႔မွာ ေဆးသမား တစ္ေယာက္ ၿခံဳဖို႔ေပးထားတဲ့ အညာေဆာင္နဲ႔ ထမင္းစားခ်ိန္၊ ၀န္ထမ္းေတြအလုပ္ရႈပ္ေနခ်ိန္မွာ ႀကိဳးဆြဲခ် ေသသြားပါတယ္။ အဲ့ဒီေနာက္ပိုင္း ေဆးသမားမ်ား ႀကိဳးဆြဲခ်ဖို႔ထပ္ၾကိဳးစားၾကပါတယ္။ ၀န္ထမ္းေတြ အခ်ိန္မွီ သိလို႔ဆံုးရႈံးမႈေတာ့မရွိပါဘူး။  ႀကိဳးဆြဲခ်ဖို႔ႀကိဳးစားၾကတဲ့သူေတြကိုေမးေတာ့ သူတို႔နားထဲမွာ တစ္ေယာက္ေယာက္က ႀကိဳးဆြဲခ်ဖို႔ဆက္တိုက္ေျပာေနတာၾကားရလို႔လုပ္ေႀကာင္းေျပာပါတယ္။ ဒါနဲ႔        တာ၀န္ခံဆရာ၀န္ႀကီး (သူက ခရစ္ယံပါ) ကို ရဟန္းေတာ္ေတြပင့္ၿပီး၊ ပရိတ္ရြတ္ခ်င္ေၾကာင္းေျပာေတာ့ သေဘာတူပါတယ္။ ပရိတ္ရြတ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း ေဆးသမားေတြလဲ ႀကိဳးဆြဲခ်ဖို႔မႀကိဳးစားေတာ့ပါဘူး။ သူတို႔ၾကားတဲ့အသံလည္းမၾကားေတာ့ဘူးလို႔ေျပာပါတယ္။ အညာေဆာင္ကိုလည္း ႀကိဳးဆြဲခ်လို႔မရတဲ့ ဂြမ္းေဆာင္ေတြနဲ႔ေျပာင္းလိုက္ပါတယ္။

တစ္ခ်ိဳ႕ ေဆးသမားေတြကတည္ထြင္ဥာဏ္ေကာင္းၾကပါတယ္။ ေဘာ္ပင္ (refill) ရီဖီးေတြနဲ႔ ေဆးထိုးအပ္တည္ထြင္ၾကပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္က ေဘာ္ပင္က ရီဖီးေတြက တစ္ခ်ိဳ႔က ပလပ္စတစ္နဲ႔ လုပ္ထားၿပီး၊ တစ္ခ်ိဳ႔က သံထည္ (metal) ပါ။ refill ေတြရဲ့ အရြယ္ကလည္းမတူပါဘူး။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ပလပ္စတစ္ refill ေတြက metal refill ထက္ပိုႀကီး ပါတယ္။ ပိုႀကီးတဲ့ ပလပ္စတစ္ refill ကိုေဆးထိုးအပ္ရဲ့ အျပင္ခြံအျဖစ္သံုးၿပီး၊ ေသးတဲ့ metal refill ကိုအထြင္း ျပြန္ေခ်ာင္းအျဖစ္အသံုးျပဳၿပီး နံပါတ္ ၄ ထိုးၾကတယ္ လို႔ သိရပါတယ္။

         ေဆးသမားေတြက ေရာင္းစားလို႔ရတာမွန္သမွ် အကုန္ခိုးပါတယ္။ ဂ်စ္ကားလိုတံခါးမရွိတဲ့ကား အျပင္မွာရပ္ထားရင္ ကားထဲက ဆိုဖါေတြခိုးပါတယ္။ အျပင္မွာခိုးလို႔မရရင္အိမ္ထဲကရတာ အကုန္ ခိုးပါတယ္။ တစ္ေန႔မွာ ေဆးခန္းကို ရင္က်ပ္ေရာဂါလာျပေနက် လူနာအေဒၚႀကီး ရင္အရမ္းက်ပ္လို႔ ေရာက္လာပါတယ္။ သူဆြမ္းေတာ္တင္တဲ့ ဆြမ္းေတာ္ခြက္ေတြ သူ႔သား ေဆးသမားခိုးသြားလို႔ ေရာဂါသဲၿပီး ေရာက္လာတာပါ။ သူ႔အိမ္မွာလည္း ခိုးစရာဘာမွ မရွိေတာ့လို႔ေနာက္ဆံုး ဘုရားဆြမ္းေတာ္ခြက္ေတြ ခိုးသြား တာပါ။ ေတာင္ႀကီးက ရွမ္း၊ ပအို႔ေတြက အလြန္ဘာသာတရားကိုင္းရႈိင္းၾကပါတယ္။ ဆြမ္းေတာ္ခြက္ေတြကို ေငြထည္ေတြနဲ႔ လုပ္ထားပါတယ္။

         ေသြးတိုးေရာဂါရွိတဲ့ဦးႀကီးတစ္ေယာက္လည္း ေဒါသထြက္ၿပီးေသြးေပါင္ခ်ိန္ထက္လို႔ေဆးခန္း          ေရာက္လာပါတယ္။ သူ႔က်ေတာ့ သူသားေဆးသမားက သူရထားတဲ့ တံဆိပ္ေတြ ခိုးသြားလို႔ပါ။ အဲ့ဒီလို အျဖစ္အပ်က္ေတြက တစ္ပတ္ကိုအနည္းဆံုး တစ္ႀကိမ္ေလာက္ေတာ့ၾကံဳရေလ့ရွိပါတယ္။ ေဆးဆြဲၿပီဆိုရင္ ဘာဆင္ျခင္နိုင္မႈမွ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ေဆးရဖို႔သာ သိပါေတာ့တယ္။ ေဆးသမားေတြရဲ့မိဘေတြကို သနား မိတာကလြဲၿပီးက်မလည္းဘာမွ ထိထိေရာက္ေရာက္ မလုပ္နိုင္ပါဘူး။ မိဘေတြက သမီးထက္ သားကိုပို စိတ္ပူၾကရပါတယ္။ သားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေဆးဆြဲၾကလို႔ပါ။ က်မတို႔ငယ္ငယ္ကေတာ့ ေမေမတို႔က သားထက္သမီးကိုပို ပူရတယ္တဲ့ ဘာျဖစ္လို႔ လဲ ဆိုေတာ့ သားဆိုရင္ ေထာင္အျပင္ တန္းမရွိဘူးတဲ့။ ဆိုလိုတာက သားေယာက်္ားေလးဆိုရင္ေတာင္က်ရံုပဲရွိမယ္။ မိန္းခေလးေတြလို အတန္းထဲ (ျပည့္တန္ဆာ) မေရာက္နိုင္ဘူးလို႔ဆိုလိုတာပါ။ အခုေတာ့ ေဆးဆြဲတဲ့ သားရွိလို႔ကေတာ့ တစ္မိသားလံုး ဒုကၡေရာက္ေတာ့တာပါပဲ။

         တစ္ခါေတာ့ အသက္ ၁၀ ႏွစ္ခန္႔ဆင္းဆင္းရဲရဲလူငယ္ေလးတစ္ေယာက္ ေဆးဆြဲၿပီးေရာက္လာ ပါတယ္။ သူချမာ ေငြေၾကးလည္းမတတ္နိုင္ပဲဘာလို႔ေဆးဆြဲရတာလဲဆိုေတာ့။ သူက ေဆးဆြဲတဲ့သူေတြ ေဆးထိုးတဲ့ ေနရာမွာသြားၾကည့္တယ္။ လိုအပ္တာေတြလည္း ကူညီလုပ္ေပးတယ္တဲ့။ လူငယ္ဘာ၀ စူးစမ္းတဲ့သေဘာပါ။ သူ႔ကိုေဆးသမားေတြက ခ်စ္ၾကလို႔ သူတို႔ေဆးထိုးၿပီး၊ ေဆးထိုးအပ္ကိုေရနဲ႔က်င္းၿပီး ထိုးေပးရာက ေဆးဆြဲ သြားတာတဲ့။ နံပါတ္ ၄ ကဒီျပင္ေဆးေတြထက္ ပိုၿပီးေဆးဆြဲလြယ္တယ္ (drug  dependence) ျဖတ္ရတာလဲအလြန္ခက္ပါတယ္။ အရက္တို႔၊ ဘိန္းတို႔ ကစိတ္ဓါတ္ၾကံခိုင္ရင္ မဆြဲေအာင္ ေနနိုင္တယ္တဲ့။  ဒါေႀကာင့္ နံပါတ္ ၄ ဆိုရင္ နည္းနည္းေလးမွ လက္တဲ့မစမ္းပါနဲ႔။ ငါးပါးတင္မက သံဃာစင္ပါေမွာက္ပါလိမ့္မယ္။

         ေရးရင္းနဲ႔ ေနာက္ထပ္တစ္ခုသတိရလာျပန္တယ္။ အဲ့ဒါကေတာ့ ေတာင္ႀကီးေကာ္လိပ္က အိမ္သားထဲမွာ လူေသအေလာင္းေတြ႔လို႔ ေဆးရံုကိုသယ္လာတာပါ။ အေလာင္းဆိုေပမဲ့အရိုးနဲ႔ ဆံပင္ေတြရယ္၊၀တ္ထားတဲ့ အ၀တ္ေတြပဲရွိပါတယ္။ အသားေတြ၊အဂၤါေတြ ဘာမွမရွိေတာ့ပါဘူး။ ျဖစ္ပံုက အိမ္သာတစ္လံုးကအျမဲပိတ္ေနတာနဲ႔ စပ္စုတဲ့ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္က အထဲမွာအတြဲရွိတယ္ထင္ၿပီး အေပၚတက္ေခ်ာင္းၾကည့္လို႔ေတြ႔တာပါ။ အိမ္သာမွာ သတင္းစာစကၠဴေတြခင္းထားၿပီး အေလာင္းေဘးမွာ လည္း ၊ေဆးထိုးအပ္ တစ္ခု က်ေနပါတယ္။  ေကာ္လိပ္ မပိတ္ခင္ ေဆးသမားအိမ္သားထဲ၀င္ၿပီးေဆးထုိး ရာကေသဆံုးသြားၿပီး၊ အေလာင္းပုပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေက်ာင္းပိတ္လိုက္လို႔ ဘယ္သူမွအပုပ္နံ႔မရၾက တာျဖစ္ပါ တယ္။

         ေနာက္မွတ္မိတဲ့အေၾကာင္းကေတာ့ သမားေတာ္ေတြရဲ့ ကြန္ဖရက္ (Physician Conference) ကိုေတာင္ႀကီးမွာလုပ္ပါတယ္။ ျမန္မာတစ္ျပည္လံုးကသမားေတာ္ေတြေရာ၊ စိတ္၀င္စား တဲ့ဆရာ၀န္ေတြပါ တက္ ေရာက္ၾကပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာ နံပါတ္ ၄ နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ စာတမ္းတစ္ခုဖတ္ပါတယ္။ က်မမွတ္မိ သေလာက္ကေတာ့ နံပါတ္ ၄ ဆိုတာ ဘိန္းမဲေခၚတဲ့ Morphine ကိုပိုမိုသန္႔စင္ေအာင္လုပ္လို႔ရတာျဖစ္ ေၾကာင္း၊ နံပါတ္ ၄ ကို ပိုမိုသန္႔စင္လိုက္တဲ့အခါ နံပါတ္ ၅၊ နံပါတ္ ၆ ေတြရေၾကာင္း။ အဲ့ဒီ နံပါတ္ ၄၊ နံပါတ္ ၅၊ နံပါတ္ ၆ ေတြကိုျမင္ဖူးရေအာင္ နမူနာေလးေတြကို ပလပ္စတစ္အိပ္ကေလးေတြနဲ႔ ထုပ္ၿပီး Conference တက္ေရာက္သူေတြကို တစ္ေယာက္မွတစ္ေယာက္လက္ကမ္းၿပီးျပပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးတန္းက ေဆးထုပ္ ေတြကိုျပန္သိမ္းတဲ့အခါမွာေတာ့ နံပါတ္ ၄၊ တစ္ထုပ္ေပ်ာက္ေနပါတယ္။ Conference တက္ေရာက္ သူေတြ ထဲက တစ္ေယာက္ေယာက္က ယူထားလိုက္ပါၿပီ။ သတင္း ေထာက္ေတြလဲ သတင္းယူဖို႔ရွိေနတာမို႔ တစ္နို္ငံလံုး သတင္းမျပန္႔ရေအာင္ ျပန္ေတြ႔ၿပီဆိုၿပီး သတင္းပိတ္လိုက္ရပါတယ္။ ဆရာ၀န္လည္း ေသြးနဲ႔ကိုယ္၊သားနဲ႔ကိုယ္၊ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊  ေမာဟ ေတြဗလ၀နဲ႔ ပုထုဇဥ္ေတြပါပဲ။ အသိဥာဏ္နဲ႔မထိန္းလို႔က ေဆးသမားျဖစ္တာပါပဲ။ ေတာင္ႀကီးမွာတင္ အထူးကုသဆရာ၀န္ႀကီးတစ္ေယာက္ေဆးဆြဲေနပါတယ္။ သူ႔နဲ႔တြဲလုပ္တဲ့သူနာျပဳကလည္း ေဆးဆြဲေနပါတယ္။ တစ္ေန႔ ေဆးခန္းပိတ္ခ်ိန္မွာ ၂ ေယာက္ထိုင္ဆိုဖာေပၚမွာ ေဆးရူၿပီးဇိမ္ရစ္ေနၾကတာ ဆိုဖါႀကီးေဆးလိပ္က မီးဖြါးက်ၿပီးမီးေလာင္ေနတာ ကိုယ္ကို စေလာင္မွသိၾက တယ္တဲ့။ ေတာ္ေသးတယ္ အရွင္လတ္လတ္ မီးေလာင္မေသၾကလို႔။

ဆရာ၀န္ဆိုလို႔ သူနာျပဳဆရာမေလး တစ္ေယာက္အေၾကာင္းပါသတိရမိျပန္ပါတယ္။ သူမက ျမန္မာတစ္နိုင္ငံလံုးမွာပထမဆြဲခဲ့တဲ့သူပါ။ ဒါေပမဲ့အခုေတာ့ အိမ္ေထာင္က်၊ခေလးတစ္ေယာက္ရေနေပမဲ့ သူမေရာ၊ သူမခင္ပြန္းပါေဆးဆြဲေနၾကတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ တစ္ေန႔ညမွာသူမနဲ႔က်မအတူတူ အေရးေပၚ ဌာနမွာတာ၀န္က်ပါတယ္။ က်မလည္း သူမ အေၾကာင္း သိထားတာမို႔သူ႔မကို မသိမသာ သတိထား ၾကည့္ ေနရပါတယ္။ လူနာ ေတြေဆးမွားထိုးမွာေၾကာက္လို႔ပါ။ အေရးေပၚဌာနက Morphine ထားတဲ့ ဗီဒိုေသာ့ ကေတာ့ က်မဆီမွာပဲရွိပါတယ္။ အဲဒီညက ေအးခ်မ္းပါတယ္။ လူနာ တစ္ေယာက္မွ မလာပါဘူး။ အဲ့ဒီ အခ်ိန္က ေတာင္ႀကီးမွာ ည ၁၀ နာရီဆို မီးမလာေတာ့ပါဘူး။ ေဆးရံုက generator နဲ႔သံုးရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျဖစ္နိုင္ရင္ လွ်ပ္စစ္အပို မသံုးပါဘူး။ ေဆးထိုးအပ္ေတြလည္းလိုမွ ျပဳပ္ပါတယ္။ ည ၁၁ နာရီ ေလာက္မွာ သူမက က်မအိမ္သာသြားလိုက္အံုး မယ္ဆိုၿပီး ထြက္သြားပါတယ္။ အိမ္သာက ေဆးခန္းေရွ႔မွာတင္ရွိပါတယ္။ ၅ မိနစ္ေလာက္ၾကာေတာ့ျပန္လာပါတယ္။ သူမေဆးခန္းထဲ၀င္လာၿပီ ေနာက္ ေရထဲ တစ္ခုခုက်သံလိုကို ၾကားလိုက္ပါတယ္။ ညက တိတ္ဆိတ္ေန လို႔ ၾကားရတာပါ။ ေဆးခန္းက ေအးေန တဲ့ ေဆးထိုးအပ္ကိုယူၿပီး အိမ္သာထဲမွာေဆးသြားထိုးၿပီး၊ ေဆးထိုးအပ္ကို ျပန္ထဲ့လိုက္လို႔ၾကားရတဲ့အသံပါ။ ေဆးထိုးအပ္မွာ ေရာဂါပိုးေတြပါသြားရင္ ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္နိုင္ရံုသာမက ေရွာ့ (shock) ရၿပီး ခ်က္ခ်င္း ေသနိုင္တယ္ဆိုတာ သူမလည္းသိမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ ေဆးဆြဲေနတာမို႔ ဘာအႏၱရာယ္ကိုမွ ဂရုမစိုက္နိုင္ေတာ့ ပါဘူး။

         ေနာက္ထပ္သတိရမိတာက လင္းမယားႏွစ္ေယာက္နဲ႔ ေယာက်္ားရဲ့မိခင္ ၊မိသားစုသံုး ေယာက္လံုး ေဆးဆြဲေနၾကတာပါ။ ျဖစ္ပံုက ပထမေယာက်္ားကေဆးဆြဲတယ္။ အဲ့ဒီေတာ့မိန္းမျဖစ္သူနဲ႔အေမက ေန႔တိုင္း လိုလို ဆူၾကတယ္၊ျဖတ္ဖို႔ေျပာၾကတယ္။ သူ႔အေနနဲ႔ ေဆးကိုလည္းမျဖတ္နိုင္ဘူး၊ မိသားစုကိုလည္း မျဖတ္နိုင္ဘူး၊ဒီေတာ့ မိန္းမေရာ၊အေမကိုေရာေဆးဆြဲေအာင္လုပ္လိုက္ တယ္တဲ့။ တကဲ့ဥာဏ္ႀကီးရွင္ပါပဲ။

         ေဆးရံုမွာ ေထာင္က်ေနတဲ့သူေတြထဲက ေရာဂါျဖစ္တဲ့သူေတြကိုထားတဲ့ အခ်ဳပ္ခန္း ဆိုတာရွိပါ တယ္။ အခ်ဳပ္ခန္းကို ပုလိပ္အေစာင့္ထားပါတယ္။ တစ္ေန႔ အခ်ဳပ္ခန္းမွာရွိတဲ့လူနာေတြအားလံုး အသားေ တြ၀ါ ေနၾကပါတယ္။ အခ်ဳပ္ထဲမွာ နံပါတ္ ၄ ကို ေဆးထိုးျပြန္တစ္ခုထဲနဲ႔ထိုးၾကတဲ့အတြက္ အသား၀ါ အသဲေရာင္ျဖစ္ေနတဲ့ လူနာတစ္ေယာက္ကေန အသား၀ါအသဲေရာင္ေရာဂါ အားလံုးကိုကူးကုန္ၾကတာပါ။ အဲ့ဒီအခ်ိန္ကစၿပီး အခ်ဳပ္ခန္းလည္းမထားေတာ့ပါဘူး။ အေစာင့္ေတြလည္းအေရးယူခံရတယ္လို႔သိရ ပါတယ္။

         က်မ ျပင္သစ္ေရာက္ကာစက ျမန္မာနိုင္ငံက ဆိုေတာ့ ေရႊတရိဂံ (Golden triangle) ကပဲ နင္တို႔ဆီက နံပါတ္ ၄ တစ္ကီလိုသာဒီကိုသယ္လာရင္ နင္ တစ္မီလီယံေတာ့ အသာေလးရမယ္တဲ့ ။ ေအာင္မေလး တစ္မီလီယံ မကလို ဘီလီယံ ေပါင္းမ်ားစြာရမယ္ဆိုလဲ နံပါတ္ ၄ နဲ႔ေတာ့ မခ်မ္းသာ ခ်င္ပါ ဘူး၊ ေဆးဆြဲတဲ့သူနဲ႔ သူတို႔ရဲ့မိသားစုေတြရဲ့ဒုကၡေတြကိုသိေနျမင္ေနရတာမို႔  ေဆးမဆြဲတဲ့နည္း သာရ ခ်င္ ပါတယ္။

သတိရတာေတြရွိရင္ဆက္ေရးပါအံုးမယ္။

အစာမေၾကေရာဂါ။

အစာမေၾကတဲ့ေရာဂါကို ေဆးပညာမွာ Dyspepsia or upset stomach or indigestion လို႔ေခၚပါတယ္။  အဲ့ဒီေရာဂါမွာ ဗိုလ္အထက္ပိုင္းမွာ မၾကာခဏ နာျခင္း၊ အစာစားသည့္အခါ ဗိုလ္ျပည့္သလိုခံစားရျခင္း၊ မ်ားျဖစ္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္  ဗိုလ္အထက္ပိုင္းေရာင္ျခင္း၊ လက္ျဖင့္ဖိၾကည့္ပါက နာျခင္း၊ ေလတက္ျခင္း၊ ပ်ိဳ႕ျခင္း၊ အံျခင္းႏွင့္ ရင္ပတ္ေနရာကပူျခင္း မ်ားလည္းခံစားရတတ္ပါတယ္။ အစာမေၾကတဲ့ေရာဂါဟာ အျဖစ္မ်ားတဲ့ေရာဂါျဖစ္ၿပီး၊  အစာအိမ္မွအစာမ်ားအထက္ျပန္တဲ့ ေရာဂါ (gastroesophageal reflux disease) နဲ႔ အစာအိမ္ ေရာင္ေရာဂါ (gastritis) ေတြေၾကာင့္ျဖစ္တတ္ၿပီး၊ တစ္ခါတစ္ရံအစာအိမ္အနာ (stomach and duodenal ulcer) ေၾကာင့္လည္းျဖစ္တတ္သလို အစာအိမ္ကင္ဆာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အသက္ ၅၅ ႏွစ္ေက်ာ္မွ ဘာေၾကာင့္မွန္းမသိပဲ အစာမေၾကတဲ့ေရာဂါျဖစ္ရင္ အေရးႀကီးတဲ့အထက္ေဖၚျပပါေရာဂါမ်ား ဟုတ္မဟုတ္ဆိုတာ စမ္းသပ္စစ္ေဆး ဖို႔လိုပါတယ္။ အထက္ပါေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ မဟုတ္ပဲ တစ္နည္း ဘာေရာဂါမွမရွိပဲ အစာမေၾကတာကိုေတာ့ Functional dyspepsia  လို႔ေခၚပါတယ္။ အေနာက္နိုင္ငံမွာ လူ ၁၅ % ဟာ Functional dyspepsia  ကိုခံစား ေနရတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

အေရးဂရုျပဳရမည့္ လကၡဏမ်ား။

၁။ ဗိုလ္အထက္ပိုင္းနာျခင္း၊ ေရာင္ျခင္း၊ ဟာ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားတဲ့အခါ (physical activity) ပိုဆိုးလာရင္၊ ပ်ိဳ႕ျခင္း၊ေခၽြးထြက္ျခင္းမ်ားလည္းခံစားရပါက ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္နိုင္တဲ့အတြက္ ဆရာ၀န္ႏွင့္ အျမန္ဆံုးျပသဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။

၂။ အံဖတ္တြင္ေသြးပါလွ်င္၊ အစာမ်ိဳရာတြင္ခက္ခဲျခင္း၊ ခံတြင္းပ်က္ျခင္း၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလ်ာ့ျခင္းမ်ားျဖစ္ပါက အစာအိမ္နာ (၀ါ) အစာအိမ္ကင္ဆာျဖစ္နိုင္တာမို႔အေသအခ်ာေဆး စစ္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။

၃။ အစာမေၾကေရာဂါဟာ ေဆးမ်ားေၾကာင့္လည္းျဖစ္နို္င္ပါတယ္။ ဥပမာ ေသြးတိုးက်ေဆးနဲ႔ႏွလံုးေဆးမ်ား (calcium antagonists, nitrates),  ရင္က်ပ္ေရာဂါေဆး (theophylline), ဘိုင္စဖိုနိတ္ (bisphosphonates), ေကာ္တီကိုဆတီရိႈက္ (corticosteroids) နဲ႔ အနာေပ်ာက္ေဆး (non-steroidal anti-inflammatory drugs) မ်ားေၾကာင့္လည္းျဖစ္နိုင္ပါတယ္။

ကုသျခင္း။

အထက္ပါအေရးႀကီးေသာေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ မဟုတ္ေသာ Functional dyspepsia  ေရာဂါသည္မ်ား၊ အထူးသျဖင့္အသက္ ၅၅ ႏွစ္ေအာက္မ်ားကို

၁။  Helicobacter pylori  ဘက္တီးရီးယားရွိပါက ၎ကိုကုသပါက ေရာဂါ ၅၀% သက္သာတာေတြ႔ရတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

၂။ အစာအိမ္ရွိအက္စစ္ကိုေျခေသာေဆး (antacid ) ဥပမာ Gelmag, Magnesium tablet ။ ေလလည္ကာကြယ္ေဆး (antiflatulents) မ်ားအသံုးျပဳနိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီေရာဂါမွာ အေနာက္တိုင္းေဆးေတြထက္ ေဆးၿမီးတိုမ်ားကပိုၿပီးအက်ိဳးရွိတာေတြ႔ရပါတယ္။ ေဆးၿမီးတိုမ်ားထဲက စစ္ေဆးေတြ႔ရွိတဲ့ေဆးေတြက ကရေ၀း၊ ခ်င္းနဲ႔ ပင္စိမ္းမ်ိဳးမွရေသာပက္္ပါမင့္ (peppermint) တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ပက္ပါမင့္ ပါေသာပူရွိမ္းသၾကားလံုး၊ပီကယ္မ်ားစားၾကည့္နိုင္ပါတယ္။

၃။ အစားအစာစားေသာက္ေသာအေလ့အက်င့္ေျပာင္းျခင္း။
အစာအာဟာရမ်ားကို မွီ၀ဲသံုးေဆာင္ရာတြင္ အစာလည္း ေဆး၊ ေဆးလည္း အစာ-ဟူေသာ လမ္းညႊန္ခ်က္ကို သတိျပဳ၍ မိမိတို႔အတြက္ ေဆးျဖစ္မည့္ အစားအစာမ်ားကို ဉာဏ္ျဖင့္ ေရြးခ်ယ္မွီ၀ဲရန္ႏွင့္ မွီ၀ဲနည္းမွန္ကန္ရန္ အလြန္အေရးႀကီးေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အဂၤုတၱိဳရ္ပါဠိေတာ္ အနာယုသာသုတ္မ်ား၌ အသက္ရွည္ေၾကာင္း ၇-ပါးတို႔ကို ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကား ေတာ္မူရာတြင္ အစာအာဟာရ မွီ၀ဲသံုး ေဆာင္နည္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အခ်က္ ၄-ခ်က္ကိုေအာက္ပါအတိုင္းညႊန္ၾကားခဲ့ေပသည္။
၁။ အခ်ိန္မွန္မွန္ စားရျခင္း ( ကာလစာရီ )
၂။ မိမိႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္ရာကိုသာ စားရျခင္း ( သပၸါယကာရီ )
၃။ သင့္ေလ်ာ္ေစကာမူ ေၾကက်က္လြယ္သည္ကိုသာ စားရျခင္း ( ပရိဏတ ေဘာဇီ )
၄။ သင့္ေလ်ာ္ေၾကက်က္ေစကာမူ အတိုင္းအတာႏွင့္ စားရျခင္း ( သပၸါေယ မတၱံ ဇာနာတိ )
အစာအာဟာရမ်ားကို အခ်ိန္မွန္မွန္ စားေသာအခါ စားခ်ိန္က်ေရာက္လွ်င္ အလိုလို ဆာေလာင္လာတတ္ေပသည္။ ထိုဆာေလာင္လာသည့္ အခ်ိန္ကား အမွန္ အစာအာဟရ စားသင့္ သည့္ အခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။ ဆာေလာင္ျခင္းဆိုသည္မွာ အစာသစ္အိမ္တြင္ ပါစက၀မ္းမီး ေတာက္ေလာင္စရာ အစာမရွိေတာ့သျဖင့္၊ ၀မ္းမီးက အစာအိမ္ကို ေလာင္ကၽြမ္း ေနသျဖင့္ အစာအိမ္က -ငါ့မွာ ၀မ္းမီး အေလာင္ခံေနရသည္။ ငါ့ထံသို႔ အစာမ်ား ပို႔ေပးပါ-ဟု ပူဆာေနသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ အစာမစားပါက ၀မ္းမီးေၾကာင့္ အပူႏွင့္ေလတို႔ ထိၿပီး ရင္၀တြင္ ေလခံရကား အစာမစားခ်င္ ျဖစ္လာတတ္၏။ ၾကာလွ်င္ အစာအိမ္ အခ်ဥ္ေပါက္သည့္ ေရာဂါ၊ ေလပူေရာဂါမ်ားလည္း ျဖစ္ပြားလာတတ္၏။ ထို႔အတူ အစာအိမ္က ေလာင္စာမေတာင္းေသးခ်ိန္တြင္ (၀ါ) မဆာေသးသည့္အခ်ိန္တြင္ စားျပန္လွ်င္လည္း အစာမေၾကေရာဂါ၊ ပ်ိဳ႔အန္ေသာ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္လာတတ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သဘာ၀ကေပးထားသည့္ အစာ စားေသာက္ခ်ိန္တြင္ အစာမွန္မွန္ စားျခင္းျဖင့္ က်န္းမာေအာင္ ျပဳျပင္ၾကရမည္။

ဒုတိယအခ်က္မွာ-ဆာေလာင္ခ်ိန္၌ အခ်ိန္မွန္ အစာစားရမည္ဆိုေသာ္လည္း ေတြ႔သမွ် အစာ အာဟာရတို႔ကို မစားရ။ မိမိက်န္းမာေရးႏွင့္ ေလ်ာ္ကန္ သင့္ျမတ္သည့္ အစားအစာ မ်ားကိုသာ ေရြးခ်ယ္စားၾကရျခင္းျဖစ္သည္။ ဥပမာ-အေအးစာ၊ အပူစာ ႏွစ္မ်ိဳးတြင္ မိမိခႏၶာကိုယ္က အပူစာႏွင့္မွ သင့္မည္ဆိုက အေအးစာမ်ားကိုေရွာင္၍ အပူစာကို ရာသီဥတုအလိုက္ ဉာဏ္ျဖင့္ ေရြးခ်ယ္စားရ၏။ ထို႔အတူ တက္စာ၊ သက္စာ၊ ပြင့္စာ၊ ပိတ္စာ၊ ဖ်က္စာ၊ ျဖည့္စာတို႔၌လည္း မိမိႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္ရာအစာမ်ားကို ဉာဏ္ျဖင့္ခ်င့္ခ်ိန္၍ ေရြးခ်ယ္စားတတ္ရမည္။

ထို႔ေၾကာင့္ မလတ္ဆတ္ျခင္း၊ မသန္႔ရွင္းျခင္း၊ ပိုးရွိျခင္း၊ ပုပ္သိုးျခင္း၊ မွည့္လြန္း စိမ္းလြန္းျခင္း၊ အလြန္က်က္ျခင္း၊ မႏူးမနပ္ျခင္း စသည့္ အဂၤါလကၡဏာမ်ား ရွိေသာ အစားအစာမ်ား မွာလည္း မသင့္ေလ်ာ္ေသာအစာမ်ားျဖစ္ရာ ထိုအစားအစာမ်ိဳးကို လံုး၀ေရွာင္ရွားရမည္။

အစာစားၿပီး တိုင္း အခိ်ဳရည္၊ ေရခဲရည္ ေသာက္သည္ထက္ ေရေႏြးၾကမ္း ေသာက္သည္က အစာလည္းေၾက၊ ဆီးခ်ဳိေသြးတိုး ေရာဂါကို လည္း ကာကြယ္ၿပီး ေသြးတြင္းအဆီက် ေစသည့္ အျပင္ ေလျဖတ္ျခင္းမွလည္း ကာကြယ္နိုင္သည့္ ေငြကုန္ေၾကး က်နည္းေသာ ေဆးေကာင္းျဖစ္ ပါသည္။

ထာ၀ယ္မူိင္း အရြက္ႏုကို ျပဳတ္၍ လက္သုပ္ လုပ္စားနုိင္သည္။ သနပ္ ျပဳလုပ္၍ စားနုိင္သည္။ ေလထိုး၊ ေလေအာင့္၊ အစာမေၾက ေရာဂါမ်ား အတြက္ အရြက္ကို ျပဳတ္၍ ေသာက္ပါက ေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္းသည္။

ဆီးျဖဴသီး ေျခာက္ေဆးသည္ အစာကိုေၾကလြယ္ေစသည္။ ေယာက်ာ္းတို႔၏ ခြန္အားကို ျဖစ္ေစသည္။ကာမအားကို ျဖစ္ေစသည္။

က်မ္းကိုး။

၁။ ဓမၼာစရိယ ဦးေအးႏိုင္ ( ဘီေအ) http://www.mawluu.com/2009/08/blog-post_1447.html

၂။  ေလျဖတ္ျခင္းကိုကာကြယ္နိုင္မည့္ေရေႏြးၾကမ္း http://blog.irrawaddy.org/2012/07/blog-post_2480.html
၃။ ထား၀ယ္မူိင္း http://myittaryik.blogspot.fr/2010_10_01_archive.html
၄။ ေဆးဖက္၀င္ ဆီးျဖဴသီး http://www.mawcity.com/2011/05/blog-post.html
၅။ http://en.wikipedia.org/wiki/Dyspepsia