အဆိုးထဲက အေကာင္း။

                    Red Cross တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ဆြစ္စလန္ လူမ်ိဳး Henri Dunant

ေက်းဇဴးေတာ္ရွင္ ဓမၼေဘရီအရွင္ဝီရိယ(ေတာင္စြန္း) ရဲ “ငုံ႔ၾကည့္ ၊ ေမာ့ၾကည့္၊ တည့္တည့္ျမင္ တတ္ေစ”့  ဆိုတဲ့ေဆာင္းပါးမွာ  “အထုိက္အေလွ်ာက္ နည္းနည္းပါးပါးျဖစ္ေစ ရွိေနတဲ့ ပါရမီ ဓာတ္ခံ ကေလးေတြဟာ တစ္ခါ တစ္ခါေတာ့လည္း ကံမေကာင္း အေၾကာင္းမလွမႈေလးေတြရဲ့ အကူအညီ အေထာက္အပံ့ကုိ ရၾကမွ ပုိျပီး ပီျပင္ ထင္ရွားလာ သလုိလုိ ျဖစ္ခဲ့ရပုံ”  မ်ားကိုေဖၚျပထားပါတယ္။
ဒီအခ်က္က က်မဘ၀အတြက္အလြန္မွန္ကန္ေနတာေတြ႔ရပါတယ္။

က်မ အေမကတစ္ဦးတည္းေသာသမီးျဖစ္ၿပီး ေတာၿမိဳ႔မွာေမြးခဲ့တဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္တစ္ရာက ျမန္မာတို႔ရဲ့
ခံယူ ခ်က္ျဖစ္တဲ့ မိန္းခေလးမ်ားအေနနဲ႔ေက်ာင္းေနစရာမလို အခ်ိန္တန္ရင္ မိဘမ်ားရွာေဖြေပးတဲ့
လင္ေယာက်္ားကရွာေဖြေၾကြးလိမ့္မယ္။ ေက်ာင္းေနလို႔စာဖတ္တတ္ရင္ ရီးစားထားလိမ့္မယ္ဆိုတဲ့
အယူအဆေၾကာင့္ေက်ာင္းမေနခဲ့ရပါဘူး။ အိမ္တြင္းမႈအတတ္ပညာနဲ႔ အတြက္အခ်က္သာ သင္ခဲ့ရပါ တယ္။စစ္အတြင္း မိဘမ်ားပိုင္တဲ့ လယ္ေျမမ်ားထားၿပီးစစ္ေျပးခဲ့ရတာမို႔ ၀င္ေငြရွာနိုင္တဲ့ပညာလည္းမရွိ
ပစၥည္းဥစၥာလည္းမရွိျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

က်မ အေဖက ေတာ့ ေက်ာင္းေနခဲ့ရေသာ္လည္း ရ တန္းႏွစ္ေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ စစ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ စစ္အတြင္းမိဘမ်ားနဲ႔ကြဲျပားသြားျခင္း၊ မိဘမ်ားပိုင္ဆိုင္တဲ့ အထည္ဆိုင္မ်ားဗံုးခ်ရာပါသြား တာေၾကာင့္ ေမေမနဲ႔ေတြ႔တဲ့အခ်ိန္မွာ ကားေမာင္းသင္ၿပီးသူမ်ားကားအငွါးေမာင္းရတဲကားရိုင္ဘာျဖစ္ေန ပါတယ္။

က်မအထက္မွာသား ၃ ေယာက္နဲ႔ သမီးတစ္ေယာက္ရွိပါတယ္။ က်မ မေမြးခင္မွာ က်မရဲ့အကို ၃ေယာက္
ေရွ႔ဆင့္ေနာက္ဆင့္ဆိုသလိုေသဆံုးသြားၾကတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ေမေမတို႔ေျပာျပတဲ့လကၡဏာအရ အကို
တစ္ေယာက္မွာ တစ္ကိုယ္လံုးကအက်ိတ္ေတြေရာင္လာၿပီးေသဆံုးတာေၾကာင့္ အက်ိတ္ကင္ဆာျဖစ္ဖို႔
မ်ားပါတယ္။ က်န္အကိုကေတာ့ တစ္ကိုယ္လံုးေရာင္ ၿပီးဆံုးတယ္ဆိုေတာ့ ခေလးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတဲ့ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါလို႔ထင္ပါတယ္။ က်န္အကိုကေတာ့ နမိုးနီးယားနဲ႔ေသဆံုးတယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္က နမိုးနီးယားျဖစ္ရင္ ပိုးသတ္ေဆးေတြမရွိေသးတာေၾကာင့္ယခုေခတ္ ကင္ဆာျဖစ္ သလိုပဲ ေသၾကရတာပါပဲ။

က်မ ကိုယ္၀န္နဲ႔ ေမေမလိမ့္က်ၿပီး ညာလက္ေကာက္၀တ္က်ိဳးသြားပါတယ္။ တရုပ္ေဆးေတြနဲ႔ကုသ ခဲ့ရ တဲ့အတြက္ လက္ကပံုမမွန္ပဲဆက္သြားလို႔ ေသဆံုးတဲ့အထိ ညာလက္နဲ႔ အေသးစိတ္လႈပ္ရွားမႈ ဥပမာ
အပ္ကဲ့သို႔ေသာေသးငယ္ေသာပစၥည္းမ်ားကိုကိုင္လို႔မရပါဘူး။

အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ အေဖေမာင္းတဲ့ကားကို စဥ့္အိုးတန္းက ကမ္းစပ္မွာရပ္ထားၿပီးထမင္းသြားစားစဥ္ ကားက
ေရထဲသူ႔ဘာသာက်သြားတဲ့အတြက္ မရွိရတဲ့ၾကားထဲက ကရိန္းနဲ႔ဆြဲတင္ရတယ္တဲ့။ ေမေမကသူ႔မွာ၀တ္ ထားတဲ့လက္၀တ္လက္စားေတြေရာင္းၿပီးအိမ္ဆိုင္ေလးဖြင့္ၿပီးတဘက္တလမ္းမွ၀င္ေငြရေအာင္ရွာေပမဲ့ လုပ္ငန္း မကၽြမ္းက်င္မႈေၾကာင့္ မျမတ္ပဲ အရင္းပါေပ်ာက္ခဲ့ပါ တယ္။ ေမေမတို႔ရဲ့စီးပြါးေရးကလည္းအလြန္႔ကို
က်ဆင္းေနပါတယ္။ အေဖမွာ၀တ္စရာရွပ္အက်ီ ၤတစ္တည္သာရိွတာမို႔ အေဖအလုပ္ကျပန္လာတာနဲ႔
ခ်က္ခ်င္းေလ်ာ္ၿပီး တစ္ညလံုးေျခာက္ေအာင္လွမ္းထားရေၾကာင္း မိုးရြာလို႔ မေျခာက္ရင္ မနက္၀တ္ဖို႔အိမ္နီး
ခ်င္းဆီကမီးပူငွါးၿပီးတိုက္ရတယ္တဲ့။ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာေမြးလာရတဲ့က်မကို ေက်ာင္းလခ ေပးရတဲ့
ေက်ာင္းမွာမထားနိုင္တာေၾကာင့္ ပိုက္ဆံမေပးရတဲ့ ဓမၼာရံုေက်ာင္းမွာထားခဲ့ပါတယ္္။

ဓမၼာရံုေက်ာင္းဆိုတာ ရပ္ကြက္ဓမၼာရံုရဲ့ေအာက္မွာ တစ္တန္းကေန ေလးတန္းအထိအစိုးရမူလတန္းအျဖစ္
လုပ္ထားတဲ့ေက်ာင္းပါ။ ေက်ာင္းမွာ အခန္းဖြဲ႔ထားျခင္းမရွိပါဘူး။ ေလးတန္းစလံုးကေက်ာင္းသားေတြ အတူတူစာသင္ရတာပါ။ ၅ တန္းေရာက္ေတာ့ အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္းကိုေျပာင္းေနရပါတယ္။

၅ တန္းက်မွ A,B, C, D စသင္ရပါတယ္။ ၈ တန္းေရာက္ေတာ့ tense ေတြသင္ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့
က်မ သိပ္နားမလည္ပါဘူး။ go  ကေနဘာျဖစ္လို႔ goes ျဖစ္သြားမွန္းလည္းမသိပါဘူး။ ဒါနဲ႔ပဲ ၁၀ တန္း
ေရာက္လာပါတယ္။ ၁၀ တန္းက အဂၤလိပ္စာသင္တဲ့ဆရာမက မင္းတို႔ရဲ့ အဂၤလိပ္စာကသိပ္ကိုညံ့ေနတယ္။
တတ္ေအာင္သင္ေနဖို႔အခ်ိန္မရွိေတာ့ဘူး။ စာေမးပြဲေအာင္ေအာင္ပဲလုပ္ရေတာ့မယ္ဆိုၿပီး အဂၤလိပ္ text
(Anapuna ဆိုတဲ့စိတ္၀င္စားစရာမေကာင္းတဲ့ ျမန္မာေတြအတြက္လည္းအသံုးမ၀င္လွတဲ့ ေတာင္တတ္တဲ့ အေၾကာင္း) ထဲက တစ္ေန႔တစ္ပုဒ္ကို အေခါက္ ၅၀ ေရးခိုင္းပါတယ္။ အဓိပၸါယ္မသိပဲ အလြတ္ရ ေအာင္
လုပ္ခိုင္းတာပါ။ စာေမးပြဲေမးခြန္းမွာ reading conprehension ဆိုတဲ့ ေမးခြန္း တစ္ခုပါ ပါတယ္။  အေၾကာင္း အရာတစ္ခုကိုေရးထားၿပီး အဲ့ဒီအေၾကာင္းကို နားလည္လား ဆိုတာစမ္းတဲ့အေနနဲ႔ေမးခြန္းေတြ ေမးထားပါတယ္။ က်မ reading conprehension မွာေရးထားတာေတြ ဘာမွနားမလည္ပါဘူး။ ဒါေႀကာင့္ေမးခြန္မွာပါတဲ့စာေၾကာင္းေတြကို reading conprehension ထဲမွာရွာၿပီး ကူးေရးေပးလိုက္ ပါတယ္။

က်မ ၅ တန္းေလာက္မွာ ေမေမတို႔စီးပြါးေရးေတြအစဥ္ေျပလာလို႔ ေယာက်ာ္းေလးျဖစ္တဲ့ က်မ ေမာင္ကို လက္ပတ္နာရီတစ္လံုး၀ယ္ေပးပါတယ္။ က်မ ၁၀ တန္းေျဖမဲ့ေန႔မွာ ေမေမက ေမာင္ေလးရဲ့ လက္ပတ္ နာရီကို က်မပတ္သြားဖို႔ ေမာင္ေလးစီကယူေပးပါတယ္။ က်မလည္း နာရီကို အခ်ိန္တိုက္ၿပီး စာေမးပြဲသြား ေျဖပါတယ္။ စာေျဖေနရာက နာရီၾကည့္လိုက္ေတာ့ အခ်ိန္ျပည့္ကာနီးေနၿပီးမို႔ အျမန္ဆံုးေရးေနပါတယ္။
က်မနာရီအခ်ိန္ျပည့္လို စာေျဖတာခဏနားၿပီးပတ္၀န္က်င္ကိုၾကည့္လိုက္ေတာ့ တစ္ခန္းလံုးၿငိမ္ေနၿပီးွ
စာရြက္ထပ္ေတာင္းေနတာေတာင္ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါနဲ႔ က်မေျဖထားတဲ့ အေျဖစာရြက္ျပန္ၾကည့္ၿပီး က်န္ေန တာေတြထပ္ေရးစရာမရွိလို႔ မွ်ားေတြျပၿပီးေျဖခဲ့ရပါတယ္။ က်မအေျဖစာရြက္က အေျဖစာရြက္နဲ႔မထူပဲ ေျမပံုတစ္ခုလိုျဖစ္ေနပါတယ္။ (ပထမဆံုးအႀကိမ္ က်မ နာရီတိုက္တာ မွားၿပီး တစ္ နာရီေစာ ေနတာ ေနာက္မွ သိရပါတယ္။) အဲ့ဒီကထဲက က်မစာေမးပြဲေျဖတိုင္း ေနာက္ထပ္ ေရးလို႔ရေအာင္ ေဘးႏွစ္ဘက္မွာ ေနရာမ်ားမ်ားခ်န္ထားတဲ့အျပင္ စာတစ္ေႀကာင္းနဲ႔တစ္ေၾကာင္းမွာလည္း ေနရာခ်န္ ေရးပါတယ္။ ( double spacing) ဒါေၾကာင့္က်မ ပထမ မိနစ္ ၃၀ ေလာက္ကထဲက စာရြက္ထပ္ေတာင္းရပါတယ္။ က်မ သူငယ္ခ်င္း ေတြက က်မ နားမွာမေျဖခ်င္ဘူးတဲ့ ငါတို႔ကစဥ္းစားလို႔မရေသးဘူး နင္က စာရြက္ထပ္ေတာင္း ေနၿပီ စိတ္ဓါတ္က်တယ္တဲ့။  အဲ့ဒီအက်င့္ေၾကာင့္ က်မနဲ႔စာတူတူက်က္တဲ့ က်မသူငယ္ခ်င္းထက္က်မကအမွတ္အျမဲပိုရပါ တယ္။ စာေမးပြဲမွာ ေမးတာထက္ပိုေျဖလို႔ အမွတ္ႏႈတ္တာမွမဟုတ္တာ။ ေမးတာ မပါရင္ သာ အမွတ္ႏႈတ္ခံရတာပါ။ (က်မ သူငယ္ခ်င္းက က်မ ရႈိတယ္လို႔ထင္ရွာတယ္။ ဒီျပင့္ကံေတြမေကာင္းေပမဲ့ ကံေကာင္းစြာက်မ မွာအဲ့ဒီလို စိတ္ဆိုးစိတ္ယုတ္မ်ိဳးပါမလာခဲ့ဘူး။)

အခ်ိန္ျပည့္ေနၿပီးအထင္နဲ႔အျမန္ေရးခဲ့တာမို႔ က်မစာေရးတာလဲအလြန္ျမန္သြားပါတယ္။ စာေရးျမန္ တာ
 ေၾကာင့္ စာေမးပြဲမွာ ေမးခြန္အကုန္၊အေျဖအျပည့္အစံုေရးနိုင္တဲ့အျပင္ တကၠသိုလ္ေရာက္ေတာ့ lecture
ကိုအျပည့္အစံုလိုက္ေရးနိုင္ပါတယ္။

၁၀ တန္းေအာင္စားရင္းထြက္ေတာ့ ဂုဏ္ထူးႏွစ္ခုနဲ႔ေအာင္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္က tution ေတြမရွိေသးတဲ့ အခ်ိန္၊ဂုဏ္ထူးေတြေပၚကာစပါ။ အမွတ္ျပည့္တာေၾကာင့္ေမေမတို႔ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ ေဆးေက်ာင္းကို ေရာင္ေတာင္ေပါင္ေတာင္နဲ႔ ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ေဆးေက်ာင္းမွာ အဂၤလိပ္လိုေရးထားတာကို ျမန္မာ အဂၤလိပ္ေရာ္ၿပီး သင္ပါတယ္။ ေျဖတဲ့အခါ အဂၤလိပ္လိုျဖစ္ျဖစ္၊ အဂၤလိပ္ျမန္မာ ေရာ္ၿပီးျဖစ္ျဖစ္ ေျဖနိုင္ ပါတယ္။ က်မ အေနနဲ႔ အဂၤလိပ္လိုမကၽြမ္းက်င္တာမို႔ေဆးေက်ာင္းမွာ သူမ်ား တကာေတြ ဘာသာရပ္ကို ေလ့လာေနတဲ့အခ်ိန္မွာ က်မက အဂၤလိပ္ဘာသာကို ပါေလ့လာေနရ ပါတယ္။

ရုပ္ရွင္နဲ႔ ၀တၳဳသိပ္ႀကိဳက္တဲ့ က်မ ေဆးေက်ာင္းေရာက္ကထဲက ရုပ္ရွင္နဲ႔ ၀တၳဳကိုစြန္႔လႊတ္ခဲ့ရပါတယ္။
ေက်ာင္းမွာလူၾကားထဲ စာေမးခံရၿပီး မေျဖနိုင္မွာစိုးလို႔ အေရာင္ေဖ်ာ့ေဖ်ာ့ တက္ထရြန္ေလာင္းေျဗာင္
အက်ီ ၤေတြသာ၀တ္ခဲ့ပါတယ္။ အလွျပင္ဖို႔ဆိုတာေတာ့ေ၀းေရာပဲ။ သနပ္ခါးဘဲၾကားနဲ႔က်စ္ဆံမီးတစ္ေခ်ာင္း
ထဲသာက်စ္ေလ့ရွိပါတယ္။ အခ်ိန္မရွိတာေရာ။ စာေတာ့မရဘူး။ အလွေတာ့ျပင္နိုင္တယ္လို႔ အေျပာခံရမွာ ေၾကာက္တာလဲ ပါ ပါတယ္။

ပထမႏွစ္မွာ အဂၤလိပ္စာသင္ရပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္ဟာ က်မအတြက္ စိတ္ဆင္းရဲ စရာ အေကာင္းဆံုး အခ်ိန္ပါပဲ။ အဂၤလိပ္စာသင္ခ်ိန္မွာ အဂၤလိပ္လိုအမ်ားဆံုးေျပာတာမို႔ က်မ ဘာမွနားမလည္ပါဘူး။ ေက်ာင္းသားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သူငယ္တန္းကထဲကအဂၤလိပ္စာသင္ခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းေတြကလာတာမို႔
သူတို႔ကေတာ့နားလည္ပါတယ္။ တစ္ေန႔မွာဆရာက (listening comprehension အေနနဲ႔ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုကိုဖတ္ျပၿပီးေမးခြန္းေတြေမးတာပါ။) သင္ခန္းစာမွာ ဟင္နရီဒူနံ အေၾကာင္းဖတ္ျပပါတယ္။ က်မ ဘာမွနားမလည္ပါဘူး။ ဟင္နရီဒူနံ ဆိုတဲ့စကားလံုး ပဲၾကား ေနပါတယ္။ ဟင္နရီ ဆိုတာ အဂၤလိပ္နံမည္ ဆိုတာ ေတာ့က်မသိပါတယ္။ ဒူနံ ဆိုတာမ်ိဳးရိုးနံမည္ဆိုတာမသိပါဘူး။ က်မသိတာက ဒူးနံ႔ တယ္ဆိုတဲ ျမန္မာစကားပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဘာလို႔ ဟင္နရီ ဆိုတဲ့လူ ဒူးနံ႔တဲ့အေၾကာင္း ကို ဘာလို႔မ်ားႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ ဖတ္ျပပါလိမ့္လို႔သာေတြးေနခဲ့မိပါတယ္။ ေနာက္မွ နံနည္ေက်ာ္  red cross အဖြဲ႔ႀကီးတည္ေထာင္ခဲ့တဲ့
ဟင္နရီဒူနံ  Henri Dunant မွန္းသိရတယ္။

ပထမႏွစ္ (botany) သစ္ပင္ေတြ အေၾကာင္းသင္ရတဲ့ lecture မွာ lecture  ေပးတဲ့ botany ဌာနက ပေရာဖက္စာက သစ္ပင္ရဲ့အျမစ္ကေန သစ္ပင္ထိပ္ဖ်ားကိုေရေတြဘယ္လိုေရာက္တယ္ ဆိုတာ သင္ပါ တယ္။ သစ္ပင္ထိပ္ဖ်ားမွာေရေတြ minimum ေရာက္ရင္ အျမစ္ကေရေတြသစ္ပင္အေပၚကိုတြန္းပို႔ေပး လိုက္ၿပီး၊ေရေတြ maximum ေရာက္ရင္ အျမစ္ကေရေတြ သစ္ပင္အေပၚကိုတြန္းပို႔မႈရပ္လိုက္ ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ မသိတာရွိရင္လည္းသူ႔အခန္းမွာ အခ်ိန္မေရြးလာေမးနိုင္ေၾကာင္းေျပာပါတယ္။ က်မရဲ့ အက်င့္တစ္ခုက က်မနားမလည္တာကို အေသမွတ္လို႔မရတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ပေရာဖက္စာကို စာ သြား ေမး ဖို႔ဆံုးျဖတ္လိုက္ပါတယ္။ က်မ ေက်ာင္းက က်မတစ္ေယာက္ထဲေဆးေက်ာင္းေရာက္ခဲ့တာမို႔က်မ မွာ သူငယ္ခ်င္းလည္းမရွိတာမို႔ က်မတစ္ေယာက္ထဲ ပေရာဖက္စာအခန္းသြားခဲ့ပါတယ္။ က်မ မွာ သူငယ္ခ်င္း မရွိတာ ေတာင္ေက်းဇဴးတင္ရမလိုျဖစ္ေနပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့က်မ အရွက္ကြဲခဲ့လို႔ပါ။
ပေရာဖက္စာက lecture တံုးကလိုပဲ ျပန္ရွင္းျပပါတယ္။ က်မက အားလံုးနားလည္ေၾကာင္းက်မ နားမလည္တာက minimum နဲ႔ maximum ဆိုတာပါလို႔ေျပာလိုက္ေတာ့ ပေရာဖက္စာက သူ႔နဖူးလက္နဲ႔
ရိုက္ၿပီး မင္းဘယ္ေက်ာင္းကေအာင္တာလဲလို႔ေမးပါတယ္။ minimum  ဆိုတာအနည္းဆံုး၊ maximum
ဆိုတာအမ်ားဆံုးဆိုတာ က်မ နားမလည္ခဲ့တာပါ။ က်မေဆးေက်ာင္းေရာက္တဲ့အထိ အဂၤလိပ္ျမန္မာ
အဘိဓါန္ေတာင္မႀကည့္တတ္ခဲ့တာပါ။ ပေရာဖက္စာ ေတာ့ က်မ ခံုနံပတ္မွတ္မိေတာ့မွာပဲ စာေမးပြဲက်ရင္
ေတာ့ သိေတာ့မွာပဲဆိုတဲ့စိတ္နဲ႔က်မႀကိဳးစားလိုက္တာေနာက္ဆံုးစာေမးပြဲမွာ botany နဲ႔ zoology ႏွစ္ခုေပါင္းတဲ့  Biology subject မွာ ဂရိတ္ ၅ ခုမွာ ၅ နဲ႔ေအာင္ခဲ့ပါတယ္။

ေဆးတကၠသိုလ္မွာ အခက္အခဲအမ်ိဳးမ်ိဳးကိုေက်ာ္လႊာခဲ့ရတာေၾကာင့္က်မ ေတာ္ေတာ္တန္တန္ အခက္ အခဲေတြကို ေအာင္ျမင္စြာေက်ာ္လႊားနိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၄ က်မ အပါအ၀င္ ျပင္သစ္နိုင္ငံကို ျမန္မာ ဆရာ
၀န္ ၃ ေယာက္ ပညာေတာ္သင္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ က်န္တဲ့ ၂ ေယာက္က ႏွလံုး ေရာဂါအထူးကုဆရာ၀န္
ၾကီးနဲ႔ အရိုးအေၾကာအထူးကုဆရာ၀န္ပါ။

အရိုးအေၾကာအထူးကုဆရာ၀န္က လူငယ္ဆရာ၀န္ပါ။ အထူးကုေအာင္ၿပီးတာမၾကာေသးပါဘူး။ ျပင္သစ္ ကို တစ္ႏွစ္ပညာသင္လာရတာပါ။သားဦးေလးေမြးထားတာလည္းမၾကာေသးဘူးလို႔သိရပါတယ္။ ပထမ ၆ လမွာ ျပင္သစ္စကားသင္ေစပါတယ္။  ေနာက္ ၆ လမွာ အရိုးအေၾကာေဆးရံုကိုပို႔လိုက္ပါတယ္။ ျပင္သစ္စာသင္ေတာ့မွ ခက္ပါတယ္ဆိုတဲ့အဂၤလိပ္စာဟာအလြန္လြယ္ေနတာသိရပါတယ္။ (က်မ ျပင္သစ္စာ သင္ေနတာ ၁၀ ႏွစ္နီးပါးရွိပါၿပီ အခုထက္ထိ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ မေျပာနိုင္ေသးပါဘူး။) အရိုးအေၾကာအထူးကုဆရာ၀န္ေလးလဲ ျပင္သစ္စကားေကာင္းေကာင္းနားလည္းမလည္ ေျပာလည္း မေျပာနိုင္တာေၾကာင့္ ေဆးရံုကလူနာေတြနဲ႔ စကားေျပာလို႔မရျဖစ္ေနပါတယ္။ ခြဲစိပ္ခန္းထဲ၀င္ၿပီးခြဲစိပ္ဆရာ၀န္ႀကီးကိုကူညီရတဲ့အခါၾကေတာ့လည္း mask  တတ္ထားတဲ့ ဆရာ၀န္ႀကီးေျပာတဲ့ စကားေတြကို နားမလည္နိုင္တဲ့အတြက္ ခြဲခန္းထဲမွာလည္း အဆင္မေျပျဖစ္ေနပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ လူငယ္ဆရာ ၀န္ေလးလည္း စိတ္ဓါတ္ေတြက်ၿပီး တစ္ေန႔မွာ ျမန္မာသံရံုကိုဖုန္းဆက္လာပါတယ္။ ျပင္သစ္ေတြကတင္ က်ေနာ့္ကိုဆန္႔က်င္ တာ မဟုတ္ဘူး။ ျပင္သစ္ရထားေတြကပါက်ေနာ့္ကိုဆန္႔က်င္ ေနၾကတယ္။ က်ေနာ္က ေတာင္ဘက္ကိုသြားဖို႔ေတာင္ဖက္သြားတဲ့ ရထားစီးရင္ ရထားက ေျမာက္ဘက္ သြားတယ္။ က်ေနာ္က ေျမာက္ဘက္ကိုသြားဖို႔ေျမာက္ဖက္သြားတဲ့ ရထားစီးရင္ ရထားက ေတာင္ဘက္ သြားတယ္ လို႕ေျပာတာနဲ႕သူ႔ကို သံရံုး ေခၚလာၿပီး၊ စိတ္ေရာဂါအထူးကုနဲ႔ျပ၊ေဆးတိုက္ၿပီး ရန္ကုန္ျပန္ပို႔လိုက္ရပါတယ္။

ႏွလံုးအထူးကုဆရာ၀န္ႀကီးကေတာ့ ၃လ သာလာရတာမို႔ ျပင္သစ္စာ မသင္ရပါဘူး။ သူလည္း ဘာသာစကားျပႆနာ (language barrier)  ေၾကာင့္ လူနာနဲ႔လည္းဆက္သြယ္လို႔မရ၊ က်န္တဲ့ျပင္သစ္ ဆရာ၀န္ေတြနဲ႔လည္းဆက္ဆံ လို႔မရတာေၾကာင့္ ၃လ မျပည့္ခင္ ျပင္သစ္ေတြမသိေအာင္ တိတ္တဆိတ္ ရန္ကုန္ျပန္လာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီထဲကျမန္မာပညာေတာ္သင္ေတြကို အျပန္ေလယာဥ္လက္မွတ္ ေပး မထားေတာ့ပါဘူး။

က်မကေတာ့ ငွက္ဖ်ားနဲ႔ပတ္သက္တဲ့သုေတသနလုပ္ဖို႔ေနာက္ဆံုးေပၚနည္းပညာေတြသင္ဖို႔ WHO အေထာက္အပံ့နဲ႔ ပါရီၿမိဳ႔က Pasteur Institute ကို ပထမဆင့္အေနနဲ႔ တစ္ႏွစ္ လာရပါတယ္။ သုေတသနလုပ္ရတာဆိုေတာ့ ေဆးရံုမွာေလာက္ လူေတြနဲ႔ဆက္ဆံမႈမရွိလို႔ သူတို႔ေလာက္ေတာ့ အေျခအေနမဆိုးဖူးလို႔ဆိုနိုင္ေပမဲ့ အေရွ႕နဲ႔အေနာက္ ယဥ္ေက်းမႈ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနတာ၊ စကား မေပါက္တာေတြကေတာ့ ေန႔စဥ္နီးပါးေတြ႔ၾကံဳ ရပါတယ္။ ေဆးေက်ာင္းမွာ ေတြ႔ၾကံဳခဲ့ရတဲ့ အခက္အခဲ ေတြေၾကာင့္က်မခံနိုင္ရည္ရွိေနပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ျပည့္လို႔တိုင္းျပည္ျပန္ေရာက္ေတာ့ က်မ ဒါရိုက္တာက ေျပာပါတယ္။ မင္းမရူးပဲ တစ္ႏွစ္ေနနိုင္တာနဲ႔တင္မင္းကို Ph.D ေပးသင့္တယ္တဲ့။

အခက္အခဲမ်ားအားေအာင္ျမင္စြာေက်ာ္လႊားနိုင္ၾကပါေစ။